Η γρίπη είναι μια πολύ μεταδοτική ίωση που οφείλεται στον ιό της γρίπης. Προσβάλλει το ανώτερο ή και το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα. Επιδημίες γρίπης συμβαίνουν συνήθως κάθε χρόνο κατά τους χειμερινούς μήνες και έχουν ως αποτέλεσμα τη νόσηση μεγάλου τμήματος του πληθυσμού αλλά και το θάνατο αρκετών ανθρώπων. Υπάρχουν διάφοροι τύποι του ιού (A, B, C) που μπορούν να προκαλέσουν παρόμοιο νόσημα. Ο τύπος Α χωρίζεται σε υπότυπους ανάλογα με τα αντιγόνα αιμαγλουτινίνης (Ν) ή νευραμινιδάσης (Η). Έτσι, για παράδειγμα, υπάρχουν οι υπότυποι Η1Ν1, Η3Ν2, Η2Ν2, Η2Ν8 οι οποίοι όλοι τους κατά καιρούς έχουν προκαλέσει επιδημίες στην ανθρωπότητα.
Πώς θα καταλάβω ότι έχω γρίπη;
Τα συμπτώματα της γρίπης είναι: ψηλός πυρετός, βήχας, πονοκέφαλος και μυαλγίες σε όλο το σώμα. Πιο σπάνια μπορεί να υπάρχει πονόλαιμος ή συνάχι. Τα περισσότερα άτομα περνάνε τη γρίπη με ελαφρά συμπτώματα. Σε ορισμένους όμως η εικόνα είναι πολύ βαριά ώστε να χρειάζονται νοσηλεία στο νοσοκομείο ενώ ορισμένοι πεθαίνουν λόγω της πνευμονίας που παρουσιάζεται ως επιπλοκή της γρίπης.
Ο πυρετός της γρίπης συνήθως διαρκεί 2 έως 5 ημέρες σε αντίθεση με τις άλλες ιώσεις στις οποίες συνήθως υποχωρεί μετά από 1 έως 2 ημέρες. Ο βήχας, η κόπωση και η αδυναμία μπορεί να υποχωρήσουν μετά από 1 ή 2 εβδομάδες.
Υπάρχουν ειδικές εξετάσεις που θέτουν τη διάγνωση της γρίπης, οι οποίες θα πρέπει να γίνονται σε ορισμένες περιπτώσεις.
Πώς μπορώ να προστατευτώ από τη γρίπη;
Ο καλύτερος τρόπος για να προφυλαχθεί κανείς από τη γρίπη είναι το αντιγριπικό εμβόλιο. Στην Ελλάδα θα πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο Οκτώβριο ή Νοέμβριο σε όλα τα άτομα ηλικίας άνω των 6 μηνών και ειδικά στα άτομα που έχουν κάποιο άλλο νόσημα (πχ άσθμα, διαβήτης, καρδιακή ανεπάρκεια) ή είναι προχωρημένης ηλικίας ή πολύ μικρής ηλικίας και γι’ αυτό έχουν μειωμένη άμυνα.
Άλλοι τρόποι προστασίας είναι: το συχνό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό ή με αλκοολούχα διαλύματα, η αποφυγή των ατόμων που έχουν τη γρίπη ή παρόμοια συμπτώματα.
Σε άτομα τα οποία είναι ευπαθή και τα οποία ήλθαν σε επαφή με άλλους που νοσούν από τη γρίπη χορηγείται προφύλαξη με αντιικά φάρμακα.
Τι θα πετύχω με το εμβόλιο;
Με το αντιγριπικό εμβόλιο προκαλείται η δημιουργία αντισωμάτων εναντίον του ιού μέσα σε 2 εβδομάδες. Το εμβόλιο προστατεύει από τον ιό της γρίπης το 50 έως 80% αυτών που εμβολιάζονται. Δεν προστατεύει από τις άλλες ιώσεις που είναι συνηθισμένες αλλά και ελαφρές κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Έτσι λοιπόν με το εμβόλιο θα αποφύγετε το να αρρωστήσετε από τη γρίπη ή στη χειρότερη περίπτωση θα την περάσετε ελαφρύτερα και θα αποφύγετε την θανατηφόρα έκβαση. Επίσης θα προστατέψετε τα γύρω σας άτομα από τη μετάδοση του ιού.
Μερικές χρονιές το εμβόλιο είναι πιο αποτελεσματικό από άλλες. Αυτό οφείλεται στην καλύτερη πρόβλεψη του στελέχους της γρίπης που πρόκειται να εμφανιστεί.
Μερικοί θεωρούν ότι το εμβόλιο δεν είναι αποτελεσματικό διότι έχουν σαν παράδειγμα άτομα που εμβολιάστηκαν αλλά παρ όλα αυτά έπαθαν γρίπη. Αυτό φυσικά δεν είναι απόδειξη ότι το εμβόλιο είναι άχρηστο. Μερικοί παθαίνουν άλλου είδους ιώσεις (από ρινοϊό, αδενοϊό κλπ) που έχουν παρόμοια συμπτώματα με τη γρίπη. Το αντιγριπικό εμβόλιο δεν προστατεύει απ’ αυτούς τους ιούς. Μερικοί άλλοι παθαίνουν γρίπη παρ ότι εμβολιάστηκαν. Σ’ αυτά τα άτομα το εμβόλιο βοηθά να περάσουν ελαφρότερα και χωρίς επιπλοκές τη νόσο.
Επιτρέπεται να γίνεται το εμβόλιο στις εγκύους;
Όχι μόνο επιτρέπεται αλλά επιβάλλεται διότι ο ιός της γρίπης σε αυτή την κατηγορία τόμων προκαλεί βαρύτερο νόσημα και με ταχύτερη εξέλιξη. Είναι απαραίτητος λοιπόν ο εμβολιασμός των εγκύων έγκαιρα, ώστε να αποφύγουν σοβαρές επιπλοκές στις ίδιες αλλά και στο έμβρυο.
Ποια είναι η θεραπεία της γρίπης;
Υπάρχουν αντιικά φάρμακα τα οποία χορηγούνται σε ορισμένες περιπτώσεις σε άτομα που πάσχουν από γρίπη. Τα φάρμακα αυτά μειώνουν τη βαρύτητα και τη διάρκεια της γρίπης. Η οσελταμιβίρη είναι το πιο συνηθισμένο ενώ υπάρχουν η ζαναμιβίρη και η περαμιβίρη. Η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική όταν χορηγείται τις πρώτες 48 ώρες.
Τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία δράση στον ιό της γρίπης και δεν θα πρέπει να χορηγούνται εκτός αν παρουσιαστεί βακτηριακή επιπλοκή όπως πνευμονία, ωτίτιδα, παραρρινοκολπίτιδα. Η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών μπορεί να έχει παρενέργειες, αλλά και να οδηγήσει στην αχρήστευσή τους λόγω δημιουργίας ανθεκτικών μικροβίων.
Υπάρχουν διάφορα ομοιοπαθητικά, βότανα, συμπληρώματα και εναλλακτικά φάρμακα τα οποία διαφημίζονται ως αποτελεσματικά έναντι της γρίπης. Οι λίγες μελέτες που έχουν γίνει με αυτά έχουν δείξει ότι δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα.
