Τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) όσο και το Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (CDC) συνεχίζουν να δηλώνουν δημόσια ότι οι μάσκες δεν προστατεύουν απαραίτητα τους ανθρώπους στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Έτσι, η επίσημη οδηγία εξακολουθεί να είναι ότι οι μάσκες θα πρέπει να προορίζονται μόνο για άτομα που έχουν τα συμπτώματα της νόσου COVID-19, καθώς και για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και τα άτομα που φροντίζουν ασθενείς. Όλοι οι υπόλοιποι, πρέπει να επιμείνουν σε συχνή πλύση των χεριών και στo να διατηρούν απόσταση τουλάχιστον 2 μέτρων από άλλους ανθρώπους για να προστατευθούν.
Η οδηγία αυτή αποσκοπεί στο να προστατεύσει τα άτομα που πραγματικά χρειάζονται τις μάσκες (επαγγελματίες υγείας κλπ) από την έλλειψη σε μάσκες που έχει αρχίσει να παρατηρείται σε όλο τον πλανήτη. Επίσης, εάν η μάσκα δεν χρησιμοποιείται σωστά, ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο μετάδοσης του κορωνοϊού και όχι να τον μειώσει.
Όσο όμως η πανδημία του κορονωϊού εξαπλώνεται παγκόσμια, έχει αρχίσει να αμφισβητείται αυτή η οδηγία. Η μεγάλη αύξηση κρουσμάτων παγκόσμια σημαίνει ότι όλο και περισσότερα άτομα έχουν έκδηλη ή υποκλινική νόσο COVID-19. Επομένως, τα υγιή άτομα που πρέπει να πάνε στη δουλειά τους με τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή που για κάποιο λόγο θα έλθουν σε κοντινή πεαφή με άλλα άτομα, ενδεχομένως θα πρέπει να φοράνε μάσκα.
Οι υγειονομικές αρχές σε κάποιες χώρες της Ασίας (Hong Kong και Taiwan) έδωσαν εντολή σε όλους τους πολίτες να φορούν μάσκες όταν βρίσκονται σε δημόσιο χώρο για να αποτρέψουν τη μετάδοση του ιού, ανεξάρτητα από το αν έχουν συμπτώματα. Και όσο η πανδημία επεκτείνεται, υπάρχει η σκέψη να σταματήσει να αποτρέπεται η χρήση μάσκας στους δημόσιους χώρους. Αρχικά η Αυστρία υποχρέωσε τους πελάτες στα σούπερ μάρκετ να καλύπτουν τα στόματα και τις μύτες τους. Ακολούθησαν όλο και περισσότεροι επίσημοι στη Γερμανία οι οποίοι προτρέπουν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να υιοθετήσει παρόμοιο κανόνα. Η Τσεχία και η Σλοβακία έχουν επίσης καταστήσει υποχρεωτικές τις μάσκες στο κοινό σε δημόσιους χώρους.
Η χρήση της μάσκας μπορεί τελικά να μην εμποδίσει τους υγιείς ανθρώπους να αρρωστήσουν και σίγουρα δεν αντικαθιστά σημαντικά μέτρα προφύλαξης, όπως το πλύσιμο των χεριών ή την κοινωνική απομόνωση, όμως είναι καλύτερη από το τίποτα.
Παρόλο που υπάρχουν ενδείξεις ότι ο κορωνοϊός μπορεί να επιβιώνει στα αερολύματα – πολύ μικρά σταγονίδια που παραμένουν αιωρούμενα επί μακρόν στο αέρα – η μετάδοσή του μέσω των αερολυμάτων είναι εξαιρετικά σπάνια. Η μετάδοση γίνεται συνήθως από μεγαλύτερα σταγονίδια και γνωρίζουμε ότι οι συνήθεις χειρουργικές μάσκες προσώπου έχουν μέτρια επίδραση σε αυτό το είδος μετάδοσης. Όταν όμως συνδυάζουμε τις μάσκες με τα άλλα μέτρα προφύλαξης, τότε μπορεί να κάνουμε τη διαφορά.
Προηγούμενες τυχαιοποιημένες μελέτες που έγιναν σε άλλους ιούς, δεν έδειξαν ότι η χρήση μάσκας από το κοινό μειώνει τη μετάδοση, αν και αυτές οι μελέτες ήταν μικρές και πολλοί συμμετέχοντες δεν φορούσαν τις μάσκες όσο τους είχε συσταθεί.
Παρά τα μηνύματα από ορισμένους υγειονομικούς φορείς για το αντίθετο, είναι πιθανό ότι μια μάσκα μπορεί να βοηθήσει στην προστασία ενός υγιούς χρήστη από μετάδοση λοιμωδών νοσημάτων. Και οι απλές χειρουργικές μάσκες αλλά και οι πιο προστατευτικές N95 έχει αποδειχθεί ότι αποτρέπουν διάφορες λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος σε εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Υπάρχει συνεχής συζήτηση σχετικά με το ποια από τις δύο είναι κατάλληλη για διαφορετικά είδη αναπνευστικής λοίμωξης. Δε μπορεί όμως να στέκει ότι οι χειρουργικές μάσκες είναι πραγματικά σημαντικές για τους επαγγελματίες υγείας, αλλά καθόλου χρήσιμες για το ευρύ κοινό.
Οι μάσκες ενδεχομένως λειτουργούν καλύτερα στην πρόληψη λοιμώξεων στα νοσοκομεία απ ‘ ότι στο κοινό, εν μέρει επειδή οι επαγγελματίες υγείας έχουν εκπαιδευτεί για τη σωστή χρήση τους και επειδή λαμβάνουν και άλλα σημαντικά μέτρα ασφαλείας, όπως το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών. Προφανώς, εάν ο μέσος άνθρωπος διδαχθεί πώς να φορέσει μια μάσκα σωστά, θα έχει όφελος από τη χρήση της όσον αφορά τη μετάδοση των λοιμώξεων.
Το μεγαλύτερο όφελος όμως από τη μαζική υποχρεωτική χρήση μάσκας θα προέλθει από την κάλυψη του στόματος όχι των υγιών ανθρώπων αλλά αυτών που ήδη νοσούν. Φαίνεται ότι αρκετά άτομα που κυκλοφορούν έχουν προσβληθεί από κορωνοϊό, αλλά δεν έχουν ακόμη συμπτώματα. Περίπου το 50% των μεταδόσεων φαίνεται ότι συμβαίνει πριν ακόμη το άτομο παρουσιάσει συμπτώματα. Ο κορωνοϊός αποδεικνύεται 3 φορές πιο μεταδοτικός από τη γρίπη.
Ασφαλώς και το μεγάλο πρόβλημα της μαζικής χρήσης μασκών είναι η έλλειψη που ήδη υπάρχει σε μάσκες παγκόσμια. Υπάρχουν σε πολλές χώρες κινήματα καν-το μόνος-σου, με προσωπική κατασκευή μάσκας από ύφασμα, φίλτρο τσαγιού ή οποιοδήποτε άλλο υλικό μπορεί κανείς να σκεφτεί.
Όσο όμως και αν φαίνεται ελκυστική η καθολική χρήση μάσκας για προστασία, δεν θα θέλατε να πάτε σε νοσοκομείο και να μη βρείτε κανένα γιατρό εκεί, διότι όλοι νοσούν λόγω της έλλειψης σε χειρουργικές μάσκες που εσείς προκαλέσατε, αγνοώντας τις συμβουλές των υπεύθυνων. Σίγουρα εάν όλοι φορούσαμε μάσκες η μετάδοση του ιού θα μειωνόταν. Δυστυχώς προς το παρόν δεν υπάρχουν τόσες μάσκες.
