Όσο η πανδημία του κορωνοϊού καλπάζει, αναγκαζόμαστε να αναθεωρήσουμε αρκετές πάγιες μέχρι τώρα απόψεις μας. Μέχρι τώρα θεωρούσαμε ως χρυσό κανόνα τις τυφλές τυχαιοποιημένες μελέτες ενώ οι μελέτες παρατήρησης ήταν χαμηλότερα στην εκτίμησή μας, όσο καλά σχεδιασμένες και να ήταν. Αντιμέτωποι όμως με μια τόσο επείγουσα κατάσταση, που η κάθε μέρα είναι πολύτιμη, η αναμονή τυχαιοποιημένων μελετών είναι πλέον πολυτέλεια. Είμαστε αναγκασμένοι να αξιολογήσουμε όλα τα ερευνητικά δεδομένα που προκύπτουν καθημερινά, ανεξαρτήτως ποιότητας.
Αυτή τη στιγμή, η μεγάλη μας ελπίδα είναι η υδροξυχλωροκίνη, χάρη σε μια μικρή μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από την ομάδα του Γάλλου λοιμωξιολόγου Ραούλ:
Gautret P, Lagier JC, Parola P, Hoang VT, Meddeb L, Mailhe M, Doudier B, Courjon J, Giordanengo V, Vieira VE, Dupont HT, Honoré S, Colson P, Chabrière E, La Scola B, Rolain JM, Brouqui P, Raoult D.Hydroxychloroquine and azithromycin as a treatment of COVID-19: results of an open-label non-randomized clinical trial. Int J Antimicrob Agents. 2020 Mar 20:105949.
Η υδροξυχλωροκίνη (ένα ανάλογο της χλωροκίνης) έχει δείξει δραστικότητα έναντι του κορωνοϊού in vitro, όπως και η χλωροκίνη (ένα παλιό φάρμακο κατά της ελονοσίας) . Σε μια μελέτη που έγινε στην Κίνα, φάνηκε ότι η χλωροκίνη βελτίωσε την έκβαση και την εκρίζωση του ιού σε άτομα που έπασχαν από COVID-19. Η δόση που χορηγήθηκε η χλωροκίνη ήταν 500 mg κάθε 12 ώρες επί 10 ημέρες.
Η υδροξυχλωροκίνη είναι λιγότερο τοξική από τη χλωροκίνη, έχει λιγότερες αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα και μπορεί να χορηγηθεί σε μεγαλύτερες δόσεις. Έχει χρησιμοποιηθεί αρκετά στο παρελθόν σε λοιμώξεις από μικροοργανισμούς και ιούς ενώ φαίνεται ότι αλλάζει τη δομή του υποδοχέα με τον οποίο συνδέεται ο κορωνοϊός για να εισέλθει στα ανθρώπινα κύτταρα.
Με αυτά πλεονεκτήματα μελετήθηκε η επίδραση της υδροξυχλωροκίνης σε 36 πάσχοντες από COVID-19 στη Γαλλία. Στους 20 δόθηκε υδροξυχλωροκίνη και στους υπόλοιπους 16 όχι. Όμως η μελέτη δεν ήταν τυχαιοποιημένη, πράγμα πολύ σημαντικό στη στατιστική όταν θέλει κανείς να εξαγάγει συμπεράσματα για τον γενικό πληθυσμό. Οι ασθενείς που πήραν υδροξυχλωροκίνη ήταν διαφορετικοί από τους υπόλοιπους. Η δόση που χορηγήθηκε ήταν 200 mg 3 φορές ημερησίως επί 10 ημέρες ενώ συγχορηγήθηκε αζιθρομυκίνη ανάλογα με την κλινική εικόνα.
Υπήρξε μια σημαντική διαφορά στην φορία του ιού μεταξύ των 2 ομάδων ασθενών, όπως φαίνεται στο διάγραμμα της μελέτης:
Οι ασθενείς που πήραν υδροξυχλωροκίνη (κόκκινη γραμμή) είχαν πολύ λιγότερη φορία του ιού από τους υπόλοιπους. Το μόνο κακό με αυτά τα εξαιρετικά αποτελέσματα ήταν η έλλειψη τυχαιοποίησης στη μελέτη.
Υπάρχουν μικρές λεπτομέρειες της μελέτης που είναι πολύ σημαντικές: η φορία του ιού δεν καταγράφηκε σε 6 από τα άτομα που πήραν υδροξυχλωροκίνη. Ο λόγος που δεν καταγράφηκε ήταν ότι 3 μεταφέρθηκαν στη ΜΕΘ, 1 απεβίωσε, 1 έφυγε από το νοσοκομείο και 1 διέκοψε τη θεραπεία λόγω ναυτίας. Αν δεν είχαν χαθεί αυτοί οι 6 ασθενείς από την καταγραφή της μελέτης, ο τίτλος της μελέτης μπορεί να ήταν: “η υδροξυχλωροκίνη αυξάνει την πιθανότητα εισαγωγής στη ΜΕΘ και τους θανάτους”.
Η μελέτη θα μπορούσε να είναι ένα θετικό βήμα για την υδροξυχλωροκίνη. Όταν όμως κανείς εξετάσει τις λεπτομέρειες ο αρχικός ενθουσιασμός εξανεμίζεται.
Επομένως, το να χρησιμοποιήσει κανείς την υδροξυχλωροκίνη μόνος του στο σπίτι χωρίς ιατρική οδηγία είναι πολύ επικίνδυνο αυτή τη στιγμή. Μόνο σε νοσοκομειακό περιβάλλον μπορεί αυτό να γίνει με την κατάλληλη παρακολούθηση και όταν κριθεί αναγκαίο.
