Η παχυσαρκία είναι μια χρόνια και εξελισσόμενη νόσος που προσβάλλει περίπου 107,7 εκατομμύρια παιδιά και εφήβους παγκοσμίως και σχετίζεται με πολλαπλές συνυπάρχουσες καταστάσεις και επιπλοκές. Περισσότερο από το 70% των ατόμων που έχουν παχυσαρκία πριν από την εφηβεία θα έχουν επίσης παχυσαρκία και ως ενήλικες, κάτι που υπογραμμίζει την ανάγκη για αποτελεσματικές και ασφαλείς παρεμβάσεις στα πρώτα χρόνια της ζωής. Στα παιδιά, η συνηθισμένη θεραπεία πρώτης γραμμής για την παχυσαρκία είναι η αλλαγή τρόπου ζωής, η οποία όμως συχνά αποτυγχάνει.
Η ορλιστάτη και η φαιντερμίνη είναι οι μόνες φαρμακοθεραπείες που έχουν εγκριθεί από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για τη θεραπεία της παχυσαρκίας στα παιδιά. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο σε άτομα ηλικίας 12 ετών και άνω η πρώτη και σε άτομα ηλικίας άνω των 16 ετών η δεύτερη. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) δεν έχει εγκρίνει κανένα φάρμακο για τη θεραπεία της παχυσαρκίας στα παιδιά. Η βαριατρική χειρουργική επέμβαση είναι μια λύση που εφαρμόζεται στους εφήβους μόνο όταν έχουν σοβαρή παχυσαρκία και σπάνια πραγματοποιείται. Έτσι, οι φαρμακευτικές θεραπευτικές επιλογές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως συμπληρωματικές στην αλλαγή τρόπου ζωής σε εφήβους με παχυσαρκία έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Η λιραγλουτίδη, ένα ανάλογο του γλυκαγονόμορφου πεπτιδίου (GLP-1 ανάλογ), αυξάνει το επίπεδο της μεταγευματικής ινσουλίνης με τρόπο που εξαρτάται από το επίπεδο της γλυκόζης, μειώνει την έκκριση γλυκαγόνης, καθυστερεί την κένωση του στομάχου και προκαλεί μείωση του βάρους μέσω της μείωσης της όρεξης και της πρόσληψης ενέργειας. Η λιραγλουτίδη στα 3,0 mg, σε δόση μεγαλύτερη απ’ αυτή που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του διαβήτη, έχει εγκριθεί από το FDA και τον EMA ως θεραπεία για τη μείωση του βάρους σε ενήλικες με παχυσαρκία ή σε απλώς υπέρβαρα άτομα που έχουν τουλάχιστον μία συνυπάρχουσα συνέπεια του αυξημένου βάρους. Σε μια προηγούμενη μελέτη που περιελάμβανε ενήλικες παχύσαρκους ή υπέρβαρους που είχαν είτε υπέρταση είτε δυσλιπιδαιμία, η λιραγλουτίδη (3,0 mg) είχε ως αποτέλεσμα κλινικά σημαντική απώλεια βάρους και βελτιώσεις στους καρδιομεταβολικούς δείκτες και την ποιότητα ζωής. Η παρούσα μελέτη αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της υποδόριας ένεσης λιραγλουτίδης (3,0 mg ημερησίως) ως συμπλήρωμα στην αλλαγή τρόπου ζωής για τη μείωση του βάρους σε εφήβους με παχυσαρκία.
Σε αυτήν την τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή μελέτη, η οποία συνίστατο σε περίοδο θεραπείας 56 εβδομάδων και περίοδο παρακολούθησης 26 εβδομάδων, συμμετείχαν έφηβοι (ηλικίας 12 έως <18 ετών) με παχυσαρκία και κακή ανταπόκριση στην αλλαγή τρόπου ζωής . Στους συμμετέχοντες δόθηκε τυχαία (1: 1) να λαμβάνουν είτε λιραγλουτίδη (3,0 mg) είτε εικονικό φάρμακο υποδορίως μία φορά την ημέρα, εκτός από τη θεραπεία τρόπου ζωής.
Συνολικά 125 άτομα έλαβαν θεραπεία με λιραγλουτίδη και 126 με εικονικό φάρμακο.
Η λιραγλουτίδη ήταν ανώτερη από το εικονικό φάρμακο σε σχέση με την μεταβολή από τη βασική τιμή στη βαθμολογία τυπικής απόκλισης του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ: Βάρος/Ύψος2) την 56η εβδομάδα (εκτιμώμενη διαφορά, −0,22; διάστημα εμπιστοσύνης 95% [CI], −0,37 έως .00,08, Ρ = 0,002)
Παρατηρήθηκε μείωση του ΔΜΣ τουλάχιστον 5% σε 51 από τους 113 συμμετέχοντες στην ομάδα της λιραγλουτίδης και σε 20 από τους 105 συμμετέχοντες στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου (εκτιμώμενο ποσοστό, 43,3% έναντι 18,7%). Επίσης παρατηρήθηκε μείωση του ΔΜΣ τουλάχιστον 10% στα 33 και 9, αντίστοιχα (εκτιμώμενο ποσοστό, 26,1% έναντι 8,1%). Παρατηρήθηκε μεγαλύτερη μείωση με τη λιραγλουτίδη παρά με το εικονικό φάρμακο για το ΔΜΣ (εκτιμώμενη διαφορά, −4,64 εκατοστιαίες μονάδες) και για το σωματικό βάρος (εκτιμώμενη διαφορά, −4,50 kg [απόλυτη μεταβολή] και −5,01 εκατοστιαίες μονάδες [σχετική μεταβολή]).
Περισσότεροι συμμετέχοντες στην ομάδα της λιραγλουτίδης από ό, τι στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου είχαν ανεπιθύμητες ενέργειες από το γαστρεντερικό (81 από 125 [64,8%] έναντι 46 από 126 [36,5%]) και ανεπιθύμητες ενέργειες που οδήγησαν στη διακοπή της θεραπείας (13 [10,4%] έναντι 0). Λίγοι συμμετέχοντες και στις δύο ομάδες είχαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες (3 [2,4%] έναντι 5 [4,0%]).
Σε εφήβους με παχυσαρκία, η χρήση λιραγλουτίδης (3,0 mg) επιπρόσθετα της θεραπείας τρόπου ζωής οδήγησε σε σημαντικά μεγαλύτερη μείωση του δείκτη τυπικής απόκλισης του ΔΜΣ από το εικονικό φάρμακο. Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από τη Novo Nordisk.
Βιβλιογραφία
Aaron S. Kelly, et al. A Randomized, Controlled Trial of Liraglutide for Adolescents with Obesity. N Engl J Med 2020; 382:2117-2128
