Οι κίνδυνοι και τα οφέλη της θεραπείας για χαμηλή τεστοστερόνη σε κάθε άνθρωπο διαφέρουν. Θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν γιατρό γνώστη του προβλήματος για να κάνετε τη σωστή επιλογή.
Τι είναι η τεστοστερόνη;
Η τεστοστερόνη είναι μια ορμόνη που παράγεται κυρίως από τους όρχεις και είναι η κύρια ορμόνη του φύλου στους άνδρες. Διατηρεί ισόβια την ισορροπία των αλλαγών που παρουσιάζονται κατά την ανδρική εφηβεία, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης οστικής πυκνότητας, της μυϊκής μάζας, της ανάπτυξης των μαλλιών και της λίμπιντο.
Υπάρχει πιθανότητα να έχω χαμηλή τεστοστερόνη;
Ένα μικρό ποσοστό ανδρών δεν παράγει αρκετή τεστοστερόνη. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε προβλήματα των όρχεων ή του τμήματος του εγκεφάλου που ρυθμίζει την παραγωγή τεστοστερόνης. Πολλές συνηθισμένες καταστάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλή τεστοστερόνη, όπως παχυσαρκία, διαβήτης, άπνοια ύπνου, χρήση οπιοειδών φαρμάκων και κατάθλιψη. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η θεραπεία πρέπει να επικεντρώνεται στο υποκείμενο πρόβλημα. Τα επίπεδα τεστοστερόνης επίσης μειώνονται φυσικά με τη γήρανση και διακυμαίνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Τα συμπτώματα από τη χαμηλή τεστοστερόνη δεν είναι συγκεκριμένα, αλλά περιλαμβάνουν σεξουαλική δυσλειτουργία, καταθλιπτική διάθεση, χαμηλή ενέργεια και ελαττωμένη μυϊκή μάζα. Πολλές άλλες καταστάσεις όμως μπορούν να προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα.
Πώς διαγιγνώσκεται η χαμηλή τεστοστερόνη;
Η αξιολόγηση πρέπει να ξεκινήσει με μια επίσκεψη στον ιατρό. Για τη διάγνωση χαμηλής τεστοστερόνης, θα πρέπει να ληφθούν δείγματα αίματος και να εξεταστούν από πιστοποιημένο εργαστήριο σε 2 διαφορετικές ημέρες. Τα δείγματα πρέπει να ληφθούν σε κατάσταση νηστείας το πρωί για να γίνει μια ακριβής μέτρηση. Δεν συνιστάται η εξέταση σάλιου ή αίματος στο σπίτι, επειδή δεν είναι ακριβείς.
Η χαμηλή τεστοστερόνη χρειάζεται θεραπεία;
Η θεραπεία πρέπει να γίνεται μόνο με την καθοδήγηση του ιατρού και μετά από επιβεβαιωμένη διάγνωση. Όταν η χαμηλή τεστοστερόνη προκαλείται από ιατρικά προβλήματα που επηρεάζουν άμεσα τους όρχεις, η θεραπεία θα έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία. Όταν προκαλείται από τη γήρανση, τα οφέλη της θεραπείας είναι λιγότερο σαφή. Ορισμένοι άνδρες δεν πρέπει να λαμβάνουν τεστοστερόνη χωρίς να προηγηθεί προσεκτική διαλογή. Για την ασφαλή θεραπεία με τεστοστερόνη είναι απαραίτητο να γίνονται τακτικοί έλεγχοι και εργαστηριακή παρακολούθηση. Η θεραπεία θα πρέπει να διακόπτεται εάν δεν παρουσιαστεί βελτίωση στα συμπτώματά σας.
Τι γίνεται με τις θεραπείες που πωλούνται ελεύθερα στο εμπόριο ή στο Διαδίκτυο;
Οι θεραπείες που πωλούνται στο εμπόριο και στο διαδίκτυο πρέπει να αποφεύγονται, καθώς συχνά δεν έχουν αξιόπιστη επισήμανση και ενδέχεται να περιέχουν επιβλαβή συστατικά. Για τα φάρμακα τεστοστερόνης θα πρέπει να εμπιστεύεστε μόνο τις εγκεκριμένες φαρμακευτικές εταιρείες.
Τι άλλο μπορώ να κάνω για να νιώσω καλύτερα;
Συζητήστε με τον γιατρό σας σχετικά με τις ανησυχίες και τους φόβους σας. Τα συμπτώματα που σχετίζονται με τη χαμηλή τεστοστερόνη μπορεί να προκληθούν από πολλές διαφορετικές καταστάσεις υγείας. Η ακριβής διάγνωση θα σας βοηθήσει να βρείτε τη σωστή θεραπεία. Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους, η τακτική άσκηση και ο ισορροπημένος τρόπος ζωής μπορούν να αντιμετωπίσουν πολλά από τα συμπτώματα της χαμηλής τεστοστερόνης χωρίς επιβλαβείς παρενέργειες.
Το FDA (Food and Drug Administration) δεν έχει εγκρίνει τη θεραπεία της χαμηλής τεστοστερόνης που οφείλεται στη γήρανση. Εάν παρόλα αυτά επιθυμείτε να δοκιμάσετε τη θεραπεία θα πρέπι να γνωρίζετε τα πιθανά οφελη και τους κινδύνους της θεραπείας.
Πιθανά οφέλη από τη θεραπεία
- Μικρή ή καμία επίδραση στα συμπτώματα κατάθλιψης και στη νοητική λειτουργία
- Μικρή έως μέτρια βελτίωση της σεξουαλικής λειτουργίας
- Μικρή έως μέτρια βελτίωση της στύσης (μικρότερη από αυτή που επιτυγχάνεται με άλλα φάρμακα όπως η σιλδεναφίλη)
- Μικρή ή καμία επίδραση στη φυσική κατάσταση, την κόπωση και την ενέργεια
Πιθανοί κίνδυνοι από τη θεραπεία
- Μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου, ειδικά σε άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας ή σε όσους έχουν ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου
- Μπορεί να προκαλέσει γυναικομαστία (διογκωμένους είτε επώδυνους μαστούς)
- Μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο φλεβοθρόμβωσης στα κάτω άκρα ή πνευμονικής εμβολής
- Μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα της υπερτροφίας του προστάτη
- Μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο του καρκίνου του προστάτη
Βιβλιογραφία
Qaseem A, et al. Testosterone Treatment in Adult Men With Age-Related Low Testosterone: a clinical guideline from the American College of Physicians. Ann Intern Med. 2020;172:126-33.
MA. Incz, T Kompala. I’m Worried About Low Testosterone—What Should I Know? JAMA Intern Med. 2020;180(6):920
