Μια μελέτη που έγινε σε πειραματόζωα δείχνει ότι η σοβαρή στέρηση ύπνου μπορεί να έχει επικίνδυνες συνέπειες.
Η στέρηση ύπνου έχει πολλαπλές επιπτώσεις εκτός από την κούραση και την εξασθένηση των νοητικών λειτουργιών, όπως φαίνεται σε αυτήν τη σειρά μελετών που έγιναν σε μύγες και ποντίκια.
Κρατώντας τις μύγες ξύπνιες για 10 ημέρες με διάφορες μεθόδους είχε ως αποτέλεσμα τον πρόωρο θάνατο και συσχετίστηκε με τη συσσώρευση στο έντερο αντιδραστικών ριζών οξυγόνου (ROS), οι οποίες με τη σειρά τους συσχετίστηκαν με εκτεταμένη βλάβη στο DNA και κυτταρικό θάνατο.
Παρόμοια αποτελέσματα παρατηρήθηκαν και σε ποντίκια. Στις μύγες που στερήθηκαν τον ύπνο, αυτές οι επιπτώσεις υποχώρησαν μετά από 15 ημέρες ύπνου, μετά από χορήγηση ορισμένων αντιοξειδωτικών ουσιών ή με την επαγωγή αντιοξειδωτικών ενζύμων του εντέρου (αλλά όχι του νευρικού συστήματος). Οι μεταβολές στη δραστηριότητα, στην πρόσληψη τροφής και στο βάρος δεν μπορούσαν να εξηγήσουν αυτά τα αποτελέσματα.
Η πρόκληση πρόωρου θανάτου λόγω της στέρησης ύπνου που σχετίζεται με την παραγωγή αντιδραστικών ριζών οξυγόνου θα μπορούσε να σχετίζεται με αυξημένη παραγωγή μιτοχονδριακού ΑΤΡ, με στρες στο ενδοπλασματικό δίκτυο, ή με μειωμένη κάθαρση ριζών οξυγόνου. Το οξειδωτικό στρες μπορεί να προκαλέσει πρόωρο κυτταρικό θάνατο μέσω βλάβης στο DNA, αυξημένης παραγωγής συγκριμμάτων RNA-πρωτεΐνης, ενεργοποίησης λυσοσωμάτων και άλλων κυτταροτοξικών μηχανισμών. Προφανώς, το κεντρικό νευρικό σύστημα σηματοδοτεί το έντερο για να προκαλέσει συμβάντα που συνδέουν τη σοβαρή στέρηση ύπνου με μια ποικιλία νοσημάτων.
Οι μύγες και άλλα ζώα διαφέρουν πολύ από τους ανθρώπους και δεν ξέρουμε πραγματικά πόσο επικίνδυνη θα ήταν η έλλειψη ύπνου στους ανθρώπους. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές ομοιότητες στους μηχανισμούς ύπνου μεταξύ των δυο ειδών. Έτσι, είναι απόλυτα επιβεβλημένη η συμβουλή προς όλα τα άτομα να τηρούν τις ώρες του ύπνου με απώτερο σκοπό τη σωματική και την ψυχική υγεία.
Βιβλιογραφία
Vaccaro A et al. Sleep Loss Can Cause Death through Accumulation of Reactive Oxygen Species in the Gut. Cell 2020 Jun 11; 181:1307.
