Η κολχικίνη έδειξε θετικά καρδιαγγειακά αποτελέσματα σε μία τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη μελέτη, ουδέτερα αποτελέσματα σε μια άλλη και αρνητικά αποτελέσματα στη μη καρδιαγγειακή θνησιμότητα σε μια τρίτη.
Η φλεγμονή είναι γνωστό ότι προάγει την αθηροσκλήρωση και τις κλινικές της εκδηλώσεις (δηλ. έμφραγμα, στηθάγχη, εγκεφαλικό επεισόδιο κ.ά.). Έτσι, ολοένα αυξάνεται το ενδιαφέρον για αντιφλεγμονώδεις θεραπείες για την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων. Το 2019, η μελέτη COLCOT έδειξε όφελος από τη χορήγηση κολχικίνης, ενός φαρμάκου με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, σε ασθενείς με πρόσφατο έμφραγμα του μυοκαρδίου. Δύο τυχαιοποιημένες, ελεγχόμενες μελέτες αξιολογούν τώρα την κολχικίνη σε άλλους πληθυσμούς ασθενών.
Ο Nidorf και οι συνεργάτες του μελέτησαν την κολχικίνη (0,5 mg μία φορά την ημέρα) έναντι εικονικού φαρμάκου σε 5.522 ασθενείς με χρόνια στεφανιαία νόσο (μέση ηλικία 66 έτη, 15% γυναίκες). Σε μια διάμεση παρακολούθηση 29 μηνών, το πρωταρχικό τελικό σημείο (συνδυασμός θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια, εμφράγματος μυοκαρδίου, ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου ή επαναγγείωσης λόγω της ισχαιμίας) ήταν σημαντικά χαμηλότερο στην ομάδα κολχικίνης από ό, τι στην ομάδα εικονικού φαρμάκου (6,8% έναντι 9,6%). Οι ασθενείς που πήραν κολχικίνη είχαν επίσης σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό του βασικού δευτερεύοντος τελικού σημείου (συνδυασμός θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια, εμφράγματος μυοκαρδίου ή ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου) – 4,2% έναντι 5,7%. Δεν παρατηρήθηκε μείωση της θνησιμότητας. Στην πραγματικότητα, η ομάδα κολχικίνης είχε περισσότερους μη καρδιαγγειακούς θανάτους από την ομάδα του εικονικού φαρμάκου (53 και 35 θάνατοι, αντίστοιχα) και περισσότερους θανάτους όλων των αιτιών (73 και 60 θάνατοι).
Σε άλλη μελέτη, ο Opstal και οι συνεργάτες του πραγματοποίησαν στοχευμένη πρωτεομική ανάλυση σε δείγματα ορού των συμμετεχόντων πριν και μετά από 30 ημέρες θεραπείας με κολχικίνη. Η θεραπεία με κολχικίνη συσχετίστηκε με σημαντική εξασθένιση του σωματιδίου της φλεγμονής NLRP3 και με μειώσεις στην ιντερλευκίνη (IL) -18, τον ανταγωνιστή του υποδοχέα IL-1 και την IL-6.
Ο Tong και οι συνεργάτες του αξιολόγησαν την κολχικίνη έναντι του εικονικού φαρμάκου σε 795 ασθενείς που παρουσίασαν οξύ στεφανιαία σύνδρομο και είχαν ενδείξεις στεφανιαίας νόσου (μέση ηλικία 60 έτη, 21% γυναίκες). Η δόση κολχικίνης ήταν 0,5 mg δύο φορές ημερησίως για τον πρώτο μήνα και στη συνέχεια 0,5 mg μία φορά την ημέρα. Σε 12 μήνες, οι δύο ομάδες δεν διέφεραν σημαντικά στο αρχικό καταληκτικό σημείο (σύνθετη θνησιμότητα από όλες τις αιτίες, οξύ στεφανιαίο σύνδρομο, επείγουσα επαναγγείωση και μη εμβολικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο) – 6,1% στην ομάδα κολχικίνης και 9,5 % στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Ωστόσο, σημαντικά περισσότεροι ασθενείς με κολχικίνη πέθαναν (8 έναντι 1), κυρίως λόγω μη καρδιαγγειακών θανάτων (5 έναντι 0). Από τους 8 ασθενείς που πέθαναν, οι 5 συνέχισαν τη θεραπεία με κολχικίνη μέχρι τη στιγμή του θανάτου.
Οι μελέτες αυτές υπογραμμίζουν την πολυπλοκότητα της φλεγμονής και των επιδράσεων της κολχικίνης, αλλά χρειαζόμαστε περισσότερα δεδομένα για να κατανοήσουμε πραγματικά τις πολλές επιδράσεις της κολχικίνης στις καρδιαγγειακές παθήσεις.
Βιβλιογραφία
Nidorf SM et al. Colchicine in patients with chronic coronary disease. N Engl J Med 2020 Aug 31; [e-pub]. (https://doi.org/10.1056/NEJMoa2021372)
Opstal TSJ et al. Colchicine attenuates inflammation beyond the inflammasome in chronic coronary artery disease: A LoDoCo2 proteomic substudy. Circulation 2020 Aug 31; [e-pub]. (https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.120.050560)
Tong DC et al. Colchicine in patients with acute coronary syndrome: The Australian COPS randomized clinical trial. Circulation 2020 Aug 29; [e-pub]. (https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.120.050771)
