Οι βαριατρικές χειρουργικές επεμβάσεις πραγματοποιούνται όλο και συχνότερα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας με επιτυχία. Μπορούν όμως να οδηγήσουν σε ανεπάρκει σιδήρου, σιδηροπενική αναιμία, ανεπάρκεια Β12, φυλικού οξέος και άλλων βιταμινών και ιχνοστoιχείων, λόγω δυσαπορρόφησης.
Για να προσδιοριστεί η συχνότητα εμφάνισης σιδηροπενίας και σιδηροπενικής αναιμίας μετά από χειρουργική επέμβαση απώλειας βάρους, πραγματοποιήθηκε μια αναδρομική μελέτη 388 ασθενών (83% γυναίκες) που υποβλήθηκαν σε βαριατρική χειρουργική επέμβαση το 2012. Από αυτούς τους ασθενείς, το 73% υποβλήθηκε σε Roux-en -Y χειρουργική επέμβαση παράκαμψης, το 25% σε γαστρεκτομή μανικιού και το 2% σε χολοπαγκρεατική παράκαμψη. Υπήρχε εξ αρχής σιδηροπενία και σιδηροπενική αναιμία στο 12% και στο 6% των ασθενών, αντίστοιχα. Κατά την παρακολούθηση 6 μηνών, το 41% των ασθενών έπαιρναν από του στόματος σίδηρο και το 49% έπιαρναν πολυβιταμινούχα σκευάσματα που περιείχαν σίδηρο.
Τα βασικά αποτελέσματα κατά τη μέση παρακολούθηση των 31 μηνών:
43% των ασθενών ανέπτυξαν σιδηροπενία (ορίζεται από φερριτίνη < 30ng / mL) και 16% ανέπτυξαν σιδηροπενική αναιμία. Στο 6% χρειάστηκε η χορήγηση σιδήρου ενδοφλέβια.
Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση σιδηροπενίας ήταν η τέλεση δυσαπορροφητικής χειρουργικής επέμβασης (όπως π.χ. η παράκαμψη Roux-en-Y) και η χαμηλή φερριτίνη κατά την έναρξη της μελέτης.
Η νεότερη ηλικία, η αναιμία κατά την έναρξη και η χαμηλή αρχική φερριτίνη αύξησαν τον κίνδυνο για σιδηροπενική αναιμία.
Αν και πρόκειται για αναδρομική μελέτη με τους γνωστούς περιορισμούς, αυτή η μελέτη παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης σιδηροπενίας και σιδηροπενικής αναιμίας μετά από τη χειρουργική επέμβαση γαστρικής παράκαμψης. Ένα βασικό εύρημα είναι ότι η σιδηροπενία και η σιδηροπενική αναιμία είναι όψιμες συνέπειες – η προβλεπόμενη 5ετής αθροιστική επίπτωση ήταν 68% και 38%, αντίστοιχα. Αυτή η διαπίστωση υπογραμμίζει την ανάγκη να παρακολουθούνται μαροχρόνια οι ασθενείς που υποβάλλονται σε δυσαπορροφητική χειρουργική επέμβαση απώλειας βάρους, με τακτική αξιολόγηση των αποθεμάτων σιδήρου τους. Αξιοσημείωτο είναι ότι σε ένα σημαντικό ποσοστό θα χρειαστεί η χορήγηση σιδήρου ενδοφλέβια.
Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε δυσαπορροφητικές χειρουργικές επεμβάσεις απώλειας βάρους διατρέχουν κίνδυνο και για άλλες ανεπάρκειες βιταμινών και ανόργανων συστατικών, τα οποία απαιτούν επίσης τακτικό έλεγχο με εργαστηριακές εξετάσεις (B12, φυλλικό οξύ, χαλκός).
Βιβλιογραφία
Gowanlock Z et al. Iron deficiency following bariatric surgery: A retrospective cohort study. Blood Adv 2020 Aug 11; 4:3639.
