Σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο συχνά συνταγογραφούνται φάρμακα που μπορεί να βλάψουν τη νεφρική λειτουργία, σύμφωνα με νέα μελέτη.
Πραγματοποιήθηκε μια μελέτη παρατήρησης σε ασθενείς με νεφρική νόσο σταδίου 3 έως 5 το 2018. Ο στόχος της μελέτης ήταν να εξετάσει τη συχνότητα με την οποία δυνητικά ακατάλληλα φάρμακα συνταγογραφήθηκαν σε ασθενείς με νεφρική νόσο και να προσδιορίσει ποιοι ασθενείς ήταν πιθανότερο να λάβουν τέτοιες συνταγές και από ποιες ομάδες γιατρών. Η μελέτη εξέτασε φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση χρόνιων νοσημάτων σε ηλικιωμένους, όπως διαβήτης, υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια, κατακράτηση υγρών, οστεοπόρωση, άγχος, κατάθλιψη, αρρυθμία, διπολική διαταραχή, σχιζοφρένεια, υπερλιπιδαιμία, ακράτεια ούρων, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, επιληψία, νευροπάθεια, αρθρίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, πόνος, αλλεργίες, κολπική μαρμαρυγή, νόσος του Πάρκινσον, νόσος του Αλτσχάιμερ και ουρική αρθρίτιδα. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στις 27 Ιανουαρίου στο ιατρικό περιοδικό Journal of General Internal Medicine.
Συνολικά 3.624 ασθενείς συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη. Οι περισσότεροι (59%) ήταν γυναίκες και η μέση ηλικία ήταν 76 ετών. Συνολικά, 2.856 ασθενείς (79%) είχαν νεφρική νόσο σταδίου 3, 548 (15%) είχαν σταδίου 4 και 220 (6%) είχαν σταδίου 5. Από αυτές τις ομάδες, οι 618, 430 και 151, αντίστοιχα, είχαν τουλάχιστον ένα συνταγογραφημένο δυνητικά ακατάλληλο φάρμακο. Στην ανάλυση, οι πιθανότητες ενός ενδεχομένως ακατάλληλου φαρμάκου ήταν περίπου επτά έως 14 φορές μεγαλύτερες σε ασθενείς με στάδιο 4 ή 5 έναντι αυτών με στάδιο 3 (P <0,001). Δυνητικά ακατάλληλα φάρμακα συσχετίστηκαν επίσης με τον αριθμό ετών που ένας ασθενής πληροί τις προϋποθέσεις για θεραπεία, με το γυναικείο φύλο και την αυξημένη πολυφαρμακία (αναλογίες πιθανότητας, 1,46 έως 1,74 [P≤0,005], 1,25 [P = 0,008] και 1,30 έως 1,57 [P ≤0.01], αντίστοιχα). Μεταξύ των 21.093 συνταγογραφούμενων φαρμάκων, 2.879 (13,7%) θεωρήθηκαν δυνητικά ακατάλληλα, τα περισσότερα (62%) των οποίων συνταγογραφήθηκαν από ιατρούς της πρωτοβάθμιας περίθαλψης.
Τα φάρμακα που είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες για ακατάλληλη συνταγογράφηση ήταν η σπιρονολακτόνη, η καναγλιφλοζίνη, η σιταγλιπτίνη, η λεβετιρακετάμη, η αλενδρονάτη, η πρεγκαμπαλίνη, η πραβαστατίνη, η φαινοφιμπράτη, η μετφορμίνη, η γκαμπαπεντίνη, η φαμοτιδίνη, η σελεκοξίμπη, η ναπροξένη, η μελοξικάμη, η ροσουβαστατίνη, η δικλοφενάκη και η ιβουπροφαίνη.
Το συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι μεταξύ των ασθενών με χρόνια νεφρική νόσο, σε περισσότερο από το ένα τρίτο είχε συνταγογραφηθεί τουλάχιστον ένα δυνητικά ακατάλληλο φάρμακο. Αυτό φαινόταν πιο πιθανό σε άτομα με επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας, στις γυναίκες και σε εκείνα που λάμβαναν πολλά φάρμακα. Τα περισσότερα ακατάλληλα φάρμακα συνταγογραφήθηκαν από γιατρούς της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Στους ασθενείς ηλικίας άνω των 71 ετών μμπορεί να υπάρχει μεγάλο όφελος από τη στοχευμένη αναθεώρηση των φαρμάκων τους για να αποφευχθεί η συνατγογράφηση δυνητικά ακατάλληλων φαρμάκων λόγω της μείωσης της νεφρικής λειτουργίας που παρατηρείται στις μγάλες ηλικίες.
Βιβλιογραφία
Silva-Almodóvar, A., Hackim, E., Wolk, H. et al. Potentially Inappropriately Prescribed Medications Among Medicare Medication Therapy Management Eligible Patients with Chronic Kidney Disease: an Observational Analysis. J GEN INTERN MED (2021).
