Η ασπιρίνη χρησιμοποιείται μερικές φορές για να αποτρέψει την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Για διαφορετικούς λόγους, εκατομμύρια άνθρωποι λαμβάνουν ασπιρίνη χαμηλής δόσης κάθε μέρα. Για άτομα που έχουν υποστεί έμφραγμα ή στεφανιαίο επεισόδιο, εγκεφαλικό επεισόδιο, τοποθέτηση στεντ στεφανιαίας αρτηρίας ή χειρουργική επέμβαση bypass στεφανιαίας αρτηρίας, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η ασπιρίνη βοηθά στην πρόληψη νέων παρόμοιων επεισοδίων. Αυτή η χρήση ασπιρίνης ονομάζεται δευτερογενής πρόληψη: κάνοντας μια ήδη διαγνωσμένη νόσο λιγότερο πιθανό να επιδεινωθεί ή να ξαναπαρουσιαστεί.
Η ασπιρίνη χρησιμοποιείται επίσης μερικές φορές για την πρωτογενή πρόληψη: για την προστασία των υγιών μέχρι τώρα ανθρώπων από την εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων. Ωστόσο, πρόσφατες μελέτες και οδηγίες δείχνουν ότι λίγοι άνθρωποι επωφελούνται από τη χρήση ασπιρίνης με αυτόν τον τρόπο.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την καθημερινή λήψη ασπιρίνης;
Ο κυριότερος κίνδυνος είναι η αιμορραγία, ειδικά από το στομάχι ή τα έντερα. Αυτή η αιμορραγία είναι σπάνια θανατηφόρα, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή καταπόνηση τον οργανισμό και σε νοσηλεία στο νοσοκομείο. Γενικά, τα άτομα που παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα ή έχουν ιστορικό σοβαρής αιμορραγίας δεν πρέπει να λαμβάνουν ασπιρίνη. Ακόμη και η χαμηλή δόση ασπιρίνης (δηλαδή 75 – 100 mg που συνήθως χορηγούνται για την πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων) μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας.
Ποιες νέες πληροφορίες έχουν προκύψει;
Το 2019 νέες κατευθυντήριες οδηγίες για την πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων δημοσιεύθηκαν από το American College of Cardiology και το American Heart Association. Οι νέες συστάσεις για τη χρήση ασπιρίνης βασίστηκαν σε 3 πρόσφατες μεγάλες μελέτες. Αυτές οι μελέτες δεν έδειξαν κανένα όφελος ενώ αντίθετα έδειξαν κάποιο κίνδυνο βλάβης από την ημερήσια λήψη χαμηλής δόσης ασπιρίνης σε ορισμένες ομάδες ανθρώπων που προηγουμένως θεωρούσαμε ότι επωφελούντο από μια τέτοια θεραπεία. Αυτές οι νέες πληροφορίες ισχύουν για ασθενείς που δεν έχουν γνωστή καρδιαγγειακή νόσο, δηλαδή για την πρωτογενή πρόληψη.
Τι προτείνουν οι νέες οδηγίες;
Πρώτον, οι νέες οδηγίες είναι σαφείς σχετικά με το ποιος δεν πρέπει να λαμβάνει ασπιρίνη χαμηλής δόσης για την πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων. Οι ασθενείς ηλικίας άνω των 70 ετών, οι ηλικίας κάτω των 40 ετών, ή εκείνοι με αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας λόγω άλλης ιατρικής κατάστασης ή φαρμάκου δεν πρέπει να λαμβάνουν ασπιρίνη. Οι ιατρικές καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας περιλαμβάνουν προηγούμενη γαστρεντερική αιμορραγία, πεπτικό έλκος, προβλήματα πήξης του αίματος και νεφρική νόσο. Τα φάρμακα που αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας περιλαμβάνουν τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, τα κορτικοστεροειδή και τα αντιπηκτικά.
Ποιοι ασθενείς μπορούν να ωφεληθούν από τη χορήγηση χαμηλής δόσης ασπιρίνης; Ορισμένοι ενήλικες μεταξύ 40 και 70 ετών που διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και με μικρό κίνδυνο αιμορραγίας είναι υποψήφιοι για χορήγηση ασπιρίνης χαμηλής δόσης. Οι παράγοντες που θέτουν κάποιον σε κίνδυνο να εμφανίσει καρδιαγγειακές παθήσεις περιλαμβάνουν το κάπνισμα, ένα ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου και η αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση, η υπερχοληστεριναιμία ή ο σακχαρώδης διαβήτης.
Συμπέρασμα
Εάν έχετε πάθει έμφραγμα μυοκαρδίου, εγκεφαλικό επεισόδιο, έχετε τοποθετημένο στεντ στα στεφανιαία αγγεία ή έχετε κάνει bypass στα στεφανιαία αγγεία, θα πρέπει να συνεχίσετε να παίρνετε ασπιρίνη. Οι νέες μελέτες και οδηγίες δεν διατύπωσαν κάτι καινούργιο για εσάς.
Εάν δεν είχατε μία από τις παραπάνω καταστάσεις ή επεμβάσεις και είστε ηλικίας άνω των 70 ετών, ηλικίας κάτω των 40 ετών, ή με αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας λόγω κάποιας ιατρικής κατάστασης ή φαρμάκων, δεν πρέπει να πάρετε ασπιρίνη για την πρωτογενή πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Εάν είστε μεταξύ 40 και 70 ετών, με χαμηλό κίνδυνο αιμορραγίας και έχετε αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων, μπορεί να ωφεληθείτε από τη λήψη ασπιρίνης. Σημαντικό ρόλο για την έναρξη αυτης της θεραπείας θα διαδραματίσει και η δική σας επιθυμία. Συζητήστε με το γιατρό σας για να αποφασίσετε εάν η λήψη ασπιρίνης χαμηλής δόσης έχει νόημα για εσάς. Σημειωτέον όμως ότι οι περισσότεροι υγιείς ενήλικες δεν χρειάζονται ασπιρίνη.
Τέλος, πέρα από την ασπιρίνη, συνεχίστε να κάνετε και άλλα σημαντικά βήματα για να βελτιώσετε την υγεία της καρδιάς και να απολαύσετε μια μακρύτερη, υγιέστερη ζωή. Τέτοια βήματα είναι η κατανάλωση μιας υγιεινής διατροφής, η άσκηση, η διακοπή του καπνίσματος και η σωστή ρύθμιση της αυξημένης χοληστερόλης, της αυξημένης αρτηριακής πίεσης και του σακχαρώδη διαβήτη.
Βιβλιογραφία
Arnett DK, Blumenthal RS, Albert MA, et al. 2019 ACC/AHA guideline on the primary prevention of cardiovascular disease: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines. Circulation. 2019;140:e596-e646.
