Οι αναφυλακτικές αντιδράσεις στα εμβόλια mRNA είναι σπάνιες και μια καθυστερημένη τοπική αντίδραση στο πρώτο εμβόλιο δεν πρέπει να αποκλείει τη δεύτερη δόση.
Το μικρό μέγεθος των κλινικών μελετών φάσης 3 των εμβολίων COVID-19 mRNA των εταιρειών Moderna και Pfizer-BioNTech δεν επιτρέπει τον υπολογισμό με ακρίβεια της επίπτωσης και της αντιμετώπισης των ανεπιθύμητων ενεργειών. Τώρα, δύο νέες δημοσιεύσεις παρέχουν επιπλέον δεδομένα σχετικά με τις αναφυλακτικές αντιδράσεις και τις συνέπειες των καθυστερημένων τοπικών αντιδράσεων.
Σε μια προοπτική μελέτη 64.900 επαγγελματιών υγείας που έλαβαν την πρώτη δόση οποιουδήποτε εμβολίου, οι ερευνητές κατέγραψαν τις αντιδράσεις εντός των πρώτων 3 ημερών. Οι οξείες αλλεργικές αντιδράσεις αναφέρθηκαν από 1.365 συμμετέχοντες (2,10%), σημαντικά πιο συχνά με το εμβόλιο της Moderna (2,20%) συγκριτικά προς το Pfizer (1,95%). Μεταξύ 16 περιστατικών αναφυλαξίας (0,02%), 9 και 7 εμφανίστηκαν μετά από το Moderna και το Pfizer, αντίστοιχα, ενώ ένα άτομο χρειάστηκε εισαγωγή στο νοσοκομείο και νοσηλεία στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.
Η ίδια ομάδα ανέφερε τα συμπτώματα σε 12 συμμετέχοντες με μεγάλες τοπικές αντιδράσεις στην πρώτη δόση του εμβολίου Moderna που εμφανίστηκαν κατά μέσο όρο 8 ημέρες μετά το εμβόλιο. Οι αντιδράσεις αυτές ήταν τοπικά πόνος, κνησμός, αίσθημα θερμού και ερύθημα (μεγέθους 7,0-19,5 cm). Οι περισσότεροι ασθενείς έλαβαν θεραπεία με αντιισταμινικά και επιθέματα πάγου, αρκετοί έλαβαν τοπικά ή από του στόματος κορτικοστεροειδή και ένας έλαβε αντιβιοτικά για θεραπεία κυτταρίτιδας (φλέγμονος). Τα συμπτώματα υποχώρησαν κατά μέσο όρο 6 ημέρες μετά την έναρξη. Όλοι οι συμμετέχοντες έλαβαν τη δεύτερη δόση είτε στον ίδιο είτε στον αντίθετο βραχίονα (οι 8 με προφυλακτική χορήγηση αντιισταμινικών) και μόνο 6 άτομα παρουσίασαν νέα τοπική αντίδραση (καμία δεν ήταν χειρότερη από το πρώτο επεισόδιο).
Αυτές οι δύο δημοσιεύσεις επιβεβαιώνουν τη χαμηλή συχνότητα εμφάνισης σοβαρών αντιδράσεων σε οποιοδήποτε εμβόλιο mRNA – παρόλο που χρειαζόμαστε ακόμα σαφήνεια σχετικά με τους μηχανισμούς των αναφυλακτικών αντιδράσεων που προκαλούν. Οι μελέτες αυτές δείχνουν ότι αυτές οι φαινομενικές αντιδράσεις υπερευαισθησίας που προκαλούνται από Τ-λεμφοκύτταρα δεν αποτελούν αντένδειξη για τη χορήγηση της δεύτερης δόσης. Η μεγαλύτερη παρακολούθηση θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση τέτοιων αντιδράσεων (ειδικά δεδομένης της θεωρητικής ανησυχίας ότι η πιο εντατική αντιφλεγμονώδης θεραπεία μπορεί να μειώσει την ανοσοαπόκριση στο εμβόλιο). Ελπίζουμε επίσης να μάθουμε σύντομα την απάντηση σε μια από τις πιο συχνές ερωτήσεις: Η ανάπτυξη αλλεργικών αντιδράσεων στο εμβόλιο σημαίνει ότι ο παραλήπτης θα επιτύχει υψηλότερο επίπεδο προστατευτικής ανοσίας;
Βιβλιογραφία
Blumenthal KG et al. Delayed large local reactions to mRNA-1273 vaccine against SARS-CoV-2. N Engl J Med 2021 Mar 3; [e-pub].
Blumenthal KG et al. Acute allergic reactions to mRNA COVID-19 vaccines. JAMA 2021 Mar 8; [e-pub].
