Η υπερβολική άσκηση μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης.
Όσο η ένταση της άσκησης αυξάνεται, η μιτοχονδριακή λειτουργία και η ρύθμιση της γλυκόζης βελτιώνονται. Ωστόσο, ορισμένοι αθλητές έχουν αναφέρει ότι υπάρχει ένα όριο προπόνησης, πέρα από το οποίο η απόδοσή τους μειώνεται. Οι κτηνίατροι επίσης έχουν περιγράψει το ίδιο φαινόμενο στις ιπποδρομίες. Ωστόσο, δεν υπάρχουν αντικειμενικές ενδείξεις για την επιβεβαίωση και την εξήγηση αυτού του παράδοξου.
Ερευνητές από τη Σουηδία πραγματοποίησαν επαναλαμβανόμενες εξετάσεις βιοψίας μυών και ανοχής στη γλυκόζη σε έξι υγιείς γυναίκες και πέντε υγιείς άνδρες οι οποίοι συμμετείχαν σε 3 εβδομάδες προοδευτικής άσκησης υψηλής έντασης (HIIT), ακολουθούμενη από μια τέταρτη εβδομάδα «ανάνηψης», κατά τη διάρκεια της οποίας η άσκηση ήταν μειωμένη.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου HIIT, η μιτοχονδριακή λειτουργία βελτιώθηκε προοδευτικά σε όλους τους συμμετέχοντες, όπως και η φυσική απόδοση και η μέγιστη κατανάλωση οξυγόνου. Ωστόσο, με την ακραία άσκηση, η μιτοχονδριακή λειτουργία – ιδιαίτερα η παραγωγή τριφωσφορικής αδενοσίνης από τη γλυκόλυση – μειώθηκε σημαντικά, όπως και η ανοχή στη γλυκόζη. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας ανάνηψης, βελτιώθηκαν όλες οι παράμετροι.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές μελέτησαν μια νέα ομάδα 15 αθλητών αντοχής και 12 μαρτύρων σύγκρισης που προπονούνταν λιγότερο από 7 ώρες την εβδομάδα. Διαπίστωσαν ότι η ρύθμιση της γλυκόζης ήταν χειρότερη στους αθλητές αντοχής (είχαν περισσότερα λεπτά ημερησίως τόσο στην υπεργλυκαιμική όσο και στην υπογλυκαιμική περιοχή).
Αυτή η μελέτη δείχνει ότι υπάρχει ένα όριο, πέρα από το οποίο ένα άτομο που υπερ-προπονείται θα έχει επηρεασμένη τη μιτοχονδριακή λειτουργία και την απόδοση. Το όριο αυτό πιθανότατα θα ποικίλλει από άτομο σε άτομο. Χρεαιζόμαστε απλές μελέτες διαλογής για την ανίχνευση αυτού του ορίου, το οποίο θα μπορούσε να είναι χρήσιμο για τη μεγιστοποίηση των προγραμμάτων προπόνησης στους αθλητές υψηλής απόδοσης.
Βιβλιογραφία
Flockhart M et al. Excessive exercise training causes mitochondrial functional impairment and decreases glucose tolerance in healthy volunteers. Cell Metab 2021 Mar 18
