Ασθενείς με θρόμβωση και θρομβοπενία που παρουσιάζονται τις εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό COVID-19 δεν πρέπει να λαμβάνουν μεταγγίσεις αιμοπεταλίων ή ηπαρίνη και μάλλον θα πρέπει να λαμβάνουν μη ηπαρινούχα αντιπηκτική αγωγή και ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη, όπως προτείνεται στο περιοδικό New England Journal of Medicine. Το άρθρο περιλαμβάνει έναν αλγόριθμο για τη διερεύνηση και τη θεραπεία τέτοιων ασθενών.
Περιγράφονται 22 περιπτώσεις θρόμβωσης, πιο συχνά θρόμβωσης των φλεβωδών κόλπων, με θρομβοπενία – και 1 περίπτωση θρομβοπενίας με αιμορραγικό φαινότυπο – σε ασθενείς στο Ηνωμένο Βασίλειο 6 έως 24 ημέρες μετά τη λήψη της πρώτης δόσης του εμβολίου COVID-19 της AstraZeneca (ChAdOx1 nCoV-19).
Οι ασθενείς είχαν ηλικία από 21 έως 77 ετών και πάνω από τους μισούς ήταν γυναίκες. Μόνο δύο από τους ασθενείς είχαν γνωστούς παράγοντες κινδύνου για θρόμβωση – ο ένας είχε ιστορικό εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης και ο άλλος χρησιμοποιούσε συνδυασμό αντισυλληπτικών από του στόματος.
Τα επίπεδα ινωδογόνου συχνά ήταν χαμηλά και τα επίπεδα D-dimer ήταν αυξημένα. Η ELISA (ενζυμικός ανοσοπροσροφητικός προσδιορισμός) ήταν θετική για αντισώματα έναντι του παράγοντα αιμοπεταλίων 4 (PF4) σε σχεδόν όλους τους ασθενείς, παρά την απουσία προηγούμενης έκθεσης στην ηπαρίνη.
Συνολικά, το ένα τρίτο των ασθενών πέθανε.
Φαίνεται ότι ένα νοσηρό σύνδρομο που εξαρτάται από PF4, που δεν σχετίζεται με τη χρήση ηπαρίνης, μπορεί να συμβεί μετά τη χορήγηση του εμβολίου ChAdOx1 nCoV-19. Αν και τα στοιχεία δεν δείχνουν ακόμη ότι η χρήση ηπαρίνης θα επιδεινώσει αυτήν την κατάσταση, εν αναμονή περαιτέρω δεδομένων, συνιστάται να χορηγείται αντιπηκτική θεραπεία με άλλους παράγοντες πλην της ηπαρίνης, όπως argatroban, danaparoid, fondaparinux ή απευθείας δρώντα αντιπηκτικά από του στόματος Η ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη (IVIG) έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς στη θεραπεία ασθενών με «αυτόματη» αυτοάνοση (προκαλούμενη από ηπαρίνη) θρομβοπενία, η οποία μοιάζει με αυτό το σύνδρομο που προκαλείται από το εμβόλιο.
Πρέπει να τονιστεί ότι είναι πολύ μικρή η πιθανότητα αυτής της επιπλοκής του εμβολίου, όσο σοβαρή και αν είναι, σε σχέση με τα οφέλη που προκύπτουν από την πρόληψη του COVID-19 (μια κατάσταση με θνησιμότητα 1 έως 2% και πιθανές μακροπρόθεσμες συνέπειες).
Προτεινόμενος αλγόριθμος αντιμετώπισης.
Βιβλιογραφία
Marie Scully, et al. Pathologic Antibodies to Platelet Factor 4 after ChAdOx1 nCoV-19 Vaccination. The New England Journal of Medicine. April 16, 2021.
Douglas B. Cines and James B. Bussel. SARS-CoV-2 Vaccine–Induced Immune Thrombotic Thrombocytopenia. The New England Journal of Medicine. April 16, 2021.
