Η μετφορμίνη σχετίζεται με μειωμένη θνησιμότητα σε εκτιμώμενο ρυθμό σπειραματικής διήθησης τόσο χαμηλά όσο 45 mL/min/1,73 m2, αλλά προκύπτουν ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια όταν η σπειραματική διήθηση πέφτει κάτω ή κάτω από 30 mL/min/1,73 m2.
Η μετφορμίνη μπορεί να είναι ασφαλής και ευεργετική σε ασθενείς με κάποιο βαθμό μειωμένης νεφρικής λειτουργίας, αλλά ο κίνδυνος αυξάνεται όσο ο εκτιμώμενος ρυθμός σπειραματικής διήθησης (eGFR) μειώνεται, σύμφωνα με μια πρόσφατη ανασκόπηση.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μελέτες που δημοσιεύθηκαν έως τον Αύγουστο του 2020 για να πραγματοποιήσουν μια συστηματική ανασκόπηση των κλινικών αποτελεσμάτων και των αποτελεσμάτων ασφάλειας σχετικά με τη χρήση μετφορμίνης σε ασθενείς με μειωμένη νεφρική λειτουργία. Οι μελέτες συμπεριελήφθησαν εάν ανέφεραν πρωτότυπα δεδομένα σχετικά με τη χρήση μετφορμίνης και τα αποτελέσματα σε ασθενείς με διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας, που ορίζεται ως eGFR κάτω από 60 mL/min/1,73 m2. Έγιναν post hoc μεταναλύσεις για να εξεταστούν η θνησιμότητα, τα καρδιαγγειακά επεισόδια και η γαλακτική οξέωση. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στις 19 Μαΐου στο Diabetes Obesity and Metabolism.
Περιλήφθηκαν 9 προοπτικές μελέτες και 13 αναδρομικές. Στις προοπτικές μελέτες, εντοπίστηκε μόνο μία περίπτωση κλινικά εμφανούς γαλακτικής οξέωσης. Η μετανάλυση των 7 αναδρομικών μελετών που εξέτασαν τον κίνδυνο θανάτου σε διάφορες υποομάδες ασθενών διαπίστωσε μείωση της συνολικής θνησιμότητας από με μετφορμίνη σε ασθενείς με eGFR 45 mL/min/1,73 m2 ή μεγαλύτερο, αλλά όχι σε αυτούς με eGFR κάτω των 45 mL/λεπτό. Τέσσερις από τις αναδρομικές μελέτες εξέτασαν τα καρδιαγγειακά αποτελέσματα και η μετανάλυση δεν βρήκε σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ της μετφορμίνης και μειωμένου κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου σε οποιαδήποτε ομάδα eGFR ή συνολικά. Σε 8 αναδρομικές μελέτες που αξιολόγησαν την οξέωση ως αποτέλεσμα, η μετανάλυση δεν έδειξε αύξηση του κινδύνου οξέωσης με μετφορμίνη, εκτός από ασθενείς με eGFR 30 mL/min ή λιγότερο, με συντελεστή κινδύνου 1,97 (95%) CI, 1,03 έως 3,77).
Οι συγγραφείς σημείωσαν ότι μόνο μία από τις μελέτες που περιλήφθηκαν στην ανάλυσή τους ήταν τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη και ότι η προκατάληψη δημοσίευσης ήταν δυνατή, μεταξύ των άλλων περιορισμών. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μετφορμίνη σχετίζεται με μειωμένη θνησιμότητα και χωρίς αυξημένο κίνδυνο οξέωσης σε eGFR 45 mL/min ή μεγαλύτερο. Όμως, οι ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια προκύπτουν σε eGFR 30 mL/min και χαμηλότερα, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία ότι υπάρχει όφελος από τη μετφορμίνη σε αυτούς τους ασθενείς.
Συνολικά, αυτά τα ευρήματα είναι σε συμφωνία με τις τρέχουσες οδηγίες του FDA και των ιστρικών εταιρειών, οι οποίες υποστηρίζουν:
- ελεύθερη χρήση μετφορμίνης σε eGFR πάνω από το 45,
- προσεκτική χρήση, συμπεριλαμβανομένης της αποφυγής νέας έναρξης σε ασθενείς με eGFR μεταξύ 30 και 45 και
- αντένδειξη της μετφορμίνης σε eGFR κάτω από το 30 ml/min.
Αυτές οι μελέτες είναι ιδιαίτερα σημαντικές δεδομένου του αυξανόμενου ενδιαφέροντος για τα νεότερα φάρμακα ως εναλλακτικές επιλογές της μετφορμίνης σε ασθενείς με εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια και χρόνια νεφρική νόσο.
Βιβλιογραφία
Jeremy Orloff, et al. Safety and effectiveness of metformin in patients with reducedrenal function: A systematic review. Diabetes Obes Metab. 2021;1 –13
