Μια ανασκόπηση έδειξε κάποια ενδιάμεσα οφέλη, αλλά δεν υπάρχουν δεδομένα για μακροχρόνια κλινικά ωφέλη.
Ο περιοδικός έλεγχος υγείας ή το checkup είναι μια παραδοσιακή ιατρική τακτική που έχει ευρεία αποδοχή από τους ασθενείς, συνήθως αποζημιώνεται από τους ασφαλιστικούς φορείς και ενθαρρύνεται από πολλά ασφαλιστικά προγράμματα και διαισθητικά φαίνεται να είναι επωφελής για τους ασθενείς.
Σε πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση, οι ερευνητές εντόπισαν 19 τυχαιοποιημένες μελέτες και 13 μελέτες παρατήρησης στις οποίες αξιολογήθηκαν τα οφέλη των συνηθισμένων checkup στην πρωτοβάθμια φροντίδα. Οι περισσότερες από τις μελέτες διεξήχθησαν στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Μια μετανάλυση δεν κατέστη δυνατό να διεξαχθεί λόγω του υψηλού επιπέδου ετερογένειας στις μελέτες.
Η ανασκόπηση έδειξε ελάχιστα ή καθόλου οφέλη στην πρόληψη της πρώιμης θνησιμότητας, παρόλο που περιελάμβανε δεδομένα από μια μεγάλη μελέτη θνησιμότητας όλων των αιτιών με παρακολούθηση 30 ετών. Οι ερευνητές βρήκαν μέτριο όφελος για την ανίχνευση χρόνιων παθήσεων, για την ανίχνευση και τη βελτίωση διαφόρων παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και για την παροχή προληπτικών υπηρεσιών (π.χ. έλεγχος για καρκίνο, κάπνισμα και κατάθλιψη). Σημειώθηκε ελαφρά αυξημένος κίνδυνος για ανεπιθύμητες ενέργειες από τη διενέργεια εξετάσεων ρουτίνας.
Αυτή η συστηματική ανασκόπηση έδειξε κάποιο όφελος σε διάφορους ενδιάμεσους δείκτες πρόληψης νοσημάτων και βελτίωσης της υγείας, αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις οφέλους στα πραγματικά μακροχρόνια κλινικά αποτελέσματα. Ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις εμπειρογνωμόνων επικεντρώνονται σε μια πιο επιλεκτική προσέγγιση για την παροχή υπηρεσιών βελτίωσης της υγείας και πρόληψης νοσημάτων βάσει αποδεικτικών στοιχείων. Ασφαλώς σημαντικό ρόλο παίζει ο θεράπων ιατρός ο οποίος θα επιλέξει τις κατάλληλες εξετάσεις στον κατάλληλο χρόνο ανάλογα με το ιστορικό του ασθενούς, την κληρονομική του επιβάρυνση, το επάγγελμα, το περιβάλλον και πολλές άλλες μεταβλητές.
Βιβλιογραφία
Liss DT et al. General health checks in adult primary care: A review. JAMA 2021 Jun 8; 325:2294.
Brett AS. The routine general medical checkup: Valuable practice or unnecessary ritual? JAMA 2021 Jun 8; 325:2259.
