Οι δυσμενείς επιδράσεις στα λιπίδια και την C-αντιδρώσα πρωτεΐνη λόγω του εικονικού φαρμάκου με ορυκτέλαιο στη μελέτη REDUCE-IT εξηγούν μερικές αλλά όχι όλες τις διαφορές.
Οι μελέτες REDUCE-IT και STRENGTH ανέφεραν διαφορετικά αποτελέσματα όσον αφορά την επίδραση των υψηλών δόσεων ω-3 λιπαρών οξέων στη μείωση των τριγλυκεριδίων για την πρόληψη της αθηρωματικής καρδιαγγειακής νόσου (ASCVD).
Η μελέτη REDUCE-IT τυχαιοποίησε τους συμμετέχοντες σε 4 g/ημέρα εικοσιπενταενοϊκού αιθυλίου (ένα εικοσαπεντανοϊκό οξύ [EPA]-μόνο ωμέγα-3 λιπαρά οξέα) ή ορυκτέλαιο για 4,9 χρόνια και διαπίστωσε 25% χαμηλότερο κίνδυνο ASCVD.
Αντίθετα, η μελέτη STRENGTH τυχαιοποίησε τους συμμετέχοντες σε 4 g/ημέρα EPA (75%) συν δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA; 25%) ή καλαμποκέλαιο για 3,5 χρόνια. Δεν βρήκε καμία επίδραση στον κίνδυνο ASCVD.
Οι ερευνητές μελέτησαν εάν οι διαφορές στις επιδράσεις στις παραμέτρους των λιπιδίων και στην C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) των διαφόρων ενεργών ελαίων (EPA έναντι EPA + DHA) και των διαφορετικών συγκριτικών φαρμάκων (ορυκτέλαιο ένατι καλαμποκελαίου) θα μπορούσαν να εξηγήσουν τα διαφορετικά αποτελέσματα. Χρησιμοποίησαν δεδομένα από τη Γενική Μελέτη Πληθυσμού της Κοπεγχάγης, ταίριαξαν με τα βασικά κριτήρια ένταξης στις δύο δοκιμές και εφάρμοσαν αλλαγές λιπιδίων που μιμούνταν αυτές που παρατηρήθηκαν στις μελέτες.
Στη REDUCE-IT, ο βραχίονας EPA έδειξε μια μέση μείωση 20% στα τριγλυκερίδια, 1% μείωση της LDL και 14% μείωση της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP). Συνδυάζοντας αυτές τις τρεις αλλαγές, ο λόγος κινδύνου για ASCVD στην ομάδα προσομοίωσης με τη REDUCE-IT ήταν 0,96 (0,93-0,99). Στο σκέλος του ορυκτέλαιου, τα τριγλυκερίδια δεν άλλαξαν, αλλά η LDL αυξήθηκε κατά μέσο όρο 10% και η CRP κατά μέσο όρο 32%. Συνδυάζοντας αυτές τις αλλαγές, ο λόγος κινδύνου για το ASCVD ήταν 1,07 (1,04-1,10).
Στη STRENGTH, ο βραχίονας EPA + DHA έδειξε μια μέση μείωση 19% στα τριγλυκερίδια, 1% μείωση της LDL και 20% μείωση της CRP. Συνδυάζοντας αυτές τις αλλαγές, ο λόγος κινδύνου για ASCVD στην ομάδα προσομοίωσης με τη STRENGTH ήταν 0,94 (0,91-0,98). Στον βραχίονα καλαμποκέλαιο, τα τριγλυκερίδια μειώθηκαν κατά μέσο όρο 1%, η LDL κατά 1% και η CRP κατά 6%. Συνδυάζοντας αυτές τις αλλαγές, ο λόγος κινδύνου για ASCVD ήταν 0,99 (0,98-0,99).
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η εκπληκτική διαφορά στα αποτελέσματα μεταξύ REDUCE-IT και STRENGTH μπορεί τουλάχιστον εν μέρει να εξηγηθεί από τις διαφορετικές επιδράσεις των διαφορετικών ελαίων που χρησιμοποιήθηκαν ως εικονικά φάρμακα, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 12% του παρατηρηθέντος 25% χαμηλότερου κινδύνου ASCVD. Η πρόσθετη μείωση του κινδύνου κατά 13% στη REDUCE-IT μπορεί να σχετίζεται με άλλες ευεργετικές επιδράσεις του εικοσιπενταενοϊκού αιθυλίου ή δυσμενείς επιδράσεις του ορυκτελαίου.
Βιβλιογραφία
Doi T et al. A possible explanation for the contrasting results of REDUCE-IT vs. STRENGTH: Cohort study mimicking trial designs. Eur Heart J 2021 Aug 29.
