Πολλοί ασθενείς με χρόνια παγκρεατίτιδα ποικίλλουν μεταξύ συνεχούς πόνου, διαλείποντος πόνου και καθόλου πόνου.
Τα διαφορετικά μοτίβα πόνου στη χρόνια παγκρεατίτιδα (ΧΠ) πιστεύεται ότι αντικατοπτρίζουν ξεχωριστές υποκείμενες οντότητες νόσου, αλλά δεν υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα που να υποστηρίζουν αυτήν την πεποίθηση. Σε πρόσφατη προοπτική μελέτη κοόρτης, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από ένα ολλανδικό εθνικό μητρώο για να ταξινομήσουν 1.131 Ολλανδούς ασθενείς με ΧΠ ως έχοντες συνεχή, διαλείποντα ή καθόλου πόνο. Η ΧΠ ορίστηκε ως συμβατό κλινικό ιστορικό συν είτε απεικονιστικά ευρήματα, εξωκρινή ανεπάρκεια ή ιστολογική επιβεβαίωση. Τα χαρακτηριστικά του πόνου αξιολογούνταν ετησίως για τον εντοπισμό προγνωστικών αλλαγών στο μοτίβο του πόνου με την πάροδο του χρόνου.
Οι μισοί ασθενείς είχαν συνεχή πόνο κατά την εγγραφή, το 20% ανέφεραν περιοδικό πόνο και το 30% δεν ανέφεραν πόνο.
Το αλκοόλ ήταν η αιτία της ΧΠ σε περίπου τους μισούς ασθενείς σε όλες τις ομάδες. Η κατανομή των άλλων αιτιών ήταν επίσης ομοιόμορφη.
Οι ασθενείς με συνεχή πόνο ανέφεραν μεγαλύτερη ένταση του πόνου και χειρότερη ποιότητα ζωής από τους υπόλοιπους. Οι αναλογίες ασθενών με παγκρεατικές αποτιτανώσεις (≈70%) και διάρκεια νόσου κατά την εγγραφή (διάμεσος ≈50 μήνες) δεν διέφεραν ανά ομάδα πόνου.
Κατά τη διάρκεια μιας μέσης 4ετίας παρακολούθησης, το 61% των ασθενών εναλλάσσονταν σε συνεχή, διαλείπονταα και καθόλου πόνο τουλάχιστον μία φορά. Κάθε χρόνο, περίπου το ένα τρίτο των ασθενών παρουσίασαν αλλαγή στο μοτίβο του πόνου. Η χειρουργική επέμβαση στο πάγκρεας μέσα στους προηγούμενους 12 μήνες ήταν ο μόνος προσδιορισμένος προγνωστικός παράγοντας μετάβασης από οποιοδήποτε πόνο σε καθόλου πόνο.
Αυτή η μελέτη δεν υποδηλώνει συσχέτιση μεταξύ του πόνου και άλλων κλινικών χαρακτηριστικών, όπως απεικονιστικών ευρημάτων ή διάρκειας της νόσου στη ΧΠ. Μια πρακτική συνέπεια αυτής της μελέτης είναι ότι μπορούμε να καθησυχάσουμε τους ασθενείς ότι ο συνεχής πόνος δεν είναι αναπόφευκτος: Πολλοί ασθενείς μεταβαίνουν σε περιοδικό πόνο ή ακόμη και καθόλου πόνο μέσα σε λίγα χρόνια.
Βιβλιογραφία
Kempeneers MA et al. Pain patterns in chronic pancreatitis: A nationwide longitudinal cohort study. Gut 2021 Sep; 70:1724.
