Ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν με υπέρταση έχει διπλασιαστεί σε 1,28 δισεκατομμύρια από το 1990.
Ο αριθμός των ενηλίκων ηλικίας 30–79 ετών με υπέρταση αυξήθηκε από 650 εκατομμύρια σε 1,28 δισεκατομμύρια τα τελευταία τριάντα χρόνια, σύμφωνα με την πρώτη συνολική παγκόσμια ανάλυση των τάσεων στον επιπολασμό, τη διάγνωση, τη θεραπεία και τη ρύθμιση της υπέρτασης, που διενεργήθηκε από το Imperial College London και τον ΠΟΥ, και δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό The Lancet. Σχεδόν οι μισοί από αυτούς τους ανθρώπους δεν γνώριζαν ότι είχαν υπέρταση.
Η υπέρταση αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακών, εγκεφαλικών και νεφρικών παθήσεων και είναι μια από τις κορυφαίες αιτίες θανάτου και νοσημάτων σε όλο τον κόσμο. Μπορεί εύκολα να εντοπιστεί μέσω της μέτρησης της αρτηριακής πίεσης, στο σπίτι ή σε ένα ιατρείο και συχνά μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με φάρμακα χαμηλού κόστους.
Η μελέτη, που διεξήχθη από ένα παγκόσμιο δίκτυο ιατρών και ερευνητών, κάλυψε την περίοδο 1990–2019. Χρησιμοποίησε δεδομένα μέτρησης της αρτηριακής πίεσης και θεραπείας από πάνω από 100 εκατομμύρια ανθρώπους ηλικίας 30-79 ετών σε 184 χώρες, καλύπτοντας μαζί το 99% του παγκόσμιου πληθυσμού, γεγονός που την καθιστά την πιο ολοκληρωμένη ανασκόπηση των παγκόσμιων τάσεων στην υπέρταση μέχρι σήμερα.
Αναλύοντας αυτόν τον τεράστιο όγκο δεδομένων, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπήρξε μικρή αλλαγή στο συνολικό ποσοστό υπέρτασης στον κόσμο από το 1990 έως το 2019, αλλά το βάρος έχει μετατοπιστεί από τα πλούσια έθνη σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Το ποσοστό της υπέρτασης έχει μειωθεί στις πλούσιες χώρες – οι οποίες έχουν συνήθως μερικά από τα χαμηλότερα ποσοστά – αλλά έχει αυξηθεί σε πολλές χώρες χαμηλού ή μεσαίου εισοδήματος. Ως αποτέλεσμα, ο Καναδάς, το Περού και η Ελβετία είχαν από τους χαμηλότερους επιπολασμούς υπέρτασης σε όλο τον κόσμο το 2019, ενώ μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά παρατηρήθηκαν στη Δομινικανή Δημοκρατία, την Τζαμάικα και την Παραγουάη για τις γυναίκες και την Ουγγαρία, την Παραγουάη και την Πολωνία για τους άνδρες.
Αν και το ποσοστό των ατόμων που πάσχουν από υπέρταση έχει αλλάξει ελάχιστα από το 1990, ο αριθμός των ατόμων με υπέρταση διπλασιάστηκε σε 1,28 δισεκατομμύρια. Αυτό οφείλεται κυρίως στην αύξηση του πληθυσμού και στη γήρανση. Το 2019, πάνω από ένα δισεκατομμύριο άτομα με υπέρταση (82% όλων των ατόμων με υπέρταση στον κόσμο) ζούσαν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Σημαντικά κενά στη διάγνωση και τη θεραπεία
Αν και είναι απλή η διάγνωση της υπέρτασης και σχετικά εύκολη η αντιμετώπισή της με φάρμακα χαμηλού κόστους, η μελέτη αποκάλυψε σημαντικά κενά στη διάγνωση και τη θεραπεία. Περίπου 580 εκατομμύρια άνθρωποι με υπέρταση (41% των γυναικών και 51% των ανδρών) δεν γνώριζαν ότι είχαν υπέρταση επειδή δεν διαγνώστηκαν ποτέ.
Η μελέτη έδειξε επίσης ότι περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους (53% των γυναικών και 62% των ανδρών) με υπέρταση, ή συνολικά 720 εκατομμύρια άνθρωποι, δεν λάμβαναν τη θεραπεία που χρειάζονται. Η αρτηριακή πίεση ήταν ρυθμισμένη, δηλαδή τα αντιυπερτασικά φάρμακα είχαν μειώσει την αρτηριακή πίεση σε φυσιολογικά όρια, σε λιγότερες από 1 στις 4 γυναίκες και 1 στους 5 άνδρες με υπέρταση.
Σχεδόν μισό αιώνα αφότου ξεκινήσαμε να θεραπεύουμε την υπέρταση, η οποία είναι εύκολο να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί με φθηνά φάρμακα, αντιμετωπίζουμε μια μεγάλη αποτυχία της δημόσιας υγείας που τόσοι πολλοί άνθρωποι στον κόσμο με υπέρταση δεν λαμβάνουν ακόμα τη θεραπεία που χρειάζονται.
Άνδρες και γυναίκες στον Καναδά, την Ισλανδία και τη Δημοκρατία της Κορέας είχαν περισσότερες πιθανότητες να παίρνουν φαρμακευτική αγωγή για την αποτελεσματική θεραπεία και τη ρύθμιση της υπέρτασής τους, με περισσότερο από το 70% των ατόμων με υπέρταση να λαμβάνουν θεραπεία το 2019. Συγκριτικά, άνδρες και γυναίκες στην υποσαχάρια Αφρική , τα έθνη της κεντρικής, νότιας και νοτιοανατολικής Ασίας και των νησιών του Ειρηνικού είναι οι λιγότερο πιθανό να λαμβάνουν φάρμακα. Τα ποσοστά θεραπείας ήταν κάτω από 25% για τις γυναίκες και 20% για τους άνδρες, σε ορισμένες χώρες σε αυτές τις περιοχές, δημιουργώντας μια τεράστια παγκόσμια ανισότητα στη θεραπεία.
Ενθαρρυντικά, ορισμένες χώρες μεσαίου εισοδήματος έχουν κλιμακώσει με επιτυχία τη θεραπεία και τώρα επιτυγχάνουν καλύτερα ποσοστά θεραπείας και ρύθμισης από τα περισσότερα κράτη υψηλού εισοδήματος. Για παράδειγμα, η Κόστα Ρίκα και το Καζακστάν έχουν πλέον υψηλότερα ποσοστά θεραπείας από τις περισσότερες χώρες υψηλότερου εισοδήματος.
Νέα οδηγία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τη θεραπεία της υπέρτασης
Η «Οδηγία του ΠΟΥ για τη φαρμακευτική θεραπεία της υπέρτασης σε ενήλικες», που κυκλοφόρησε επίσης πρόσφατα, παρέχει νέες συστάσεις για να βοηθήσει τις χώρες να βελτιώσουν την αντιμετώπιση της υπέρτασης.
Η νέα παγκόσμια κατευθυντήρια γραμμή για τη θεραπεία της υπέρτασης, η πρώτη εδώ και 20 χρόνια, παρέχει την πιο πρόσφατη και σχετική τεκμηριωμένη καθοδήγηση για την έναρξη αντιυπερτασικών φαρμάκων σε ενήλικες με υπέρταση.
Οι συστάσεις καλύπτουν το επίπεδο της αρτηριακής πίεσης για την έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής, τον τύπο φαρμάκου ή συνδυασμό φαρμάκων που θα χρησιμοποιηθούν, το επίπεδο αρτηριακής πίεσης-στόχου και πόσο συχνά πρέπει να γίνονται έλεγχοι παρακολούθησης της αρτηριακής πίεσης. Επιπλέον, η κατευθυντήρια γραμμή παρέχει τη βάση για το πώς οι γιατροί και άλλοι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της ανίχνευσης και διαχείρισης της υπέρτασης.
Η ανάγκη για καλύτερη αντιμετώπιση της υπέρτασης είναι επιτακτική. Ακολουθώντας τις συστάσεις αυτής της νέας κατευθυντήριας γραμμής, αυξάνοντας και βελτιώνοντας την πρόσβαση σε φάρμακα για την αρτηριακή πίεση, εντοπίζοντας και αντιμετωπίζοντας συννοσηρότητες όπως ο διαβήτης και προϋπάρχουσες καρδιακές παθήσεις, προωθώντας πιο υγιεινές δίαιτες και τακτική σωματική δραστηριότητα και ελέγχοντας πιο αυστηρά τα προϊόντα καπνού, οι χώρες θα ικανές να σώσουν ζωές και να μειώσουν τις δημόσιες δαπάνες για την υγεία.
Βιβλιογραφία
NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). Worldwide trends in hypertension prevalence and progress in treatment and control from 1990 to 2019: a pooled analysis of 1201 population-representative studies with 104 million participants. The Lancet. VOLUME 398, ISSUE 10304, P957-980, SEPTEMBER 11, 2021.
Guideline for the pharmacological treatment of hypertension in adults. WHO.
