Οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 που λάμβαναν καθημερινή θεραπεία με φαινυλοβουτυρικό νάτριο για 2 εβδομάδες είχαν σημαντικές βελτιώσεις στην περιφερική ευαισθησία στην ινσουλίνη και στην οξείδωση της γλυκόζης.
Η θεραπεία φάνηκε ασφαλής, χωρίς αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες. Τα αποτελέσματα δείχνουν, για πρώτη φορά στον άνθρωπο, ότι η θεραπεία με έναν παράγοντα που μειώνει τα επίπεδα των αμινοξέων διακλαδισμένης αλυσίδας ενισχύοντας τη διάσπασή τους προκαλεί σημαντικά ευεργετικά αποτελέσματα στον μεταβολισμό της γλυκόζης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2.
Τα ευρήματα αποδεικνύουν ότι οι θεραπείες που στοχεύουν σε αμινοξέα διακλαδισμένης αλυσίδας μπορεί να είναι μια νέα στρατηγική διαχείρισης για ασθενείς με διαβήτη τύπου 2.
Πρόκειται για μια μονοκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, διασταυρούμενη μελέτη με 18 εγγεγραμμένους ασθενείς και 16 ασθενείς με αξιολογήσιμα αποτελέσματα που συμπεριλήφθηκαν στην ανάλυση.
Οι ασθενείς ήταν κατά μέσο όρο 66 ετών και είχαν διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 2 για 1,5 χρόνο κατά μέσο όρο.
Εκτός από τα βασικά φάρμακά τους για τη μείωση της γλυκόζης, οι συμμετέχοντες έλαβαν 4,8 g/m2/ημέρα φαινυλβουτυρικό νάτριο ή εικονικό φάρμακο διαιρεμένο σε τρεις δόσεις την ημέρα για 2 εβδομάδες, ακολουθούμενη από περίοδο έκπλυσης 6-8 εβδομάδων και στη συνέχεια 2 εβδομάδες στην εναλλακτική θεραπεία.
Το πρωταρχικό αποτέλεσμα ήταν η αλλαγή από την αρχική ευαισθησία στην ινσουλίνη, που μετρήθηκε με τον ρυθμό διάθεσης γλυκόζης που διεγείρεται από την ινσουλίνη.
Η περιφερική ευαισθησία στην ινσουλίνη βελτιώθηκε μετά από 2 εβδομάδες με το φαινυλβουτυρικό νάτριο κατά ένα σημαντικό 27% σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (P = 0,0155).
Το φαινυλβουτυρικό νάτριο βελτίωσε επίσης σημαντικά διάφορα δευτερεύοντα μέτρα σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, συμπεριλαμβανομένης της οξειδωτικής ικανότητας των μιτοχονδρίων των μυών που καθοδηγούνται από υδατάνθρακες, της οξείδωσης υδατανθράκων που διεγείρεται από ινσουλίνη ολόκληρου του σώματος και μείωσε τα επίπεδα λιπαρών οξέων διακλαδισμένης αλυσίδας στο πλάσμα.
Το φαινυλβουτυρικό νάτριο είναι άλας ενός αρωματικού λιπαρού οξέος, του 4-φαινυλβουτυρικού (4-PBA) ή του 4-φαινυλβουτυρικού οξέος. Η ένωση χρησιμοποιείται για τη θεραπεία διαταραχών του κύκλου της ουρίας, επειδή οι μεταβολίτες της προσφέρουν μια εναλλακτική οδό στον κύκλο της ουρίας για να επιτρέψουν την απέκκριση περίσσειας αζώτου. Είναι ένα ορφανό φάρμακο, που διατίθεται στην αγορά από την Ucyclyd Pharma με την εμπορική ονομασία Buphenyl, από τη Swedish Orphan International (Σουηδία) ως Ammonaps, aby Fyrlklövern Scandinavia ως triButyrate και από την Scandinavian Formulas, Inc. (Sellersville, PA).
Το φαινυλοβουτυρικό είναι ένα προφάρμακο. Στο ανθρώπινο σώμα μετατρέπεται αρχικά σε φαινυλβουτυρυλ-CoA και στη συνέχεια μεταβολίζεται με μιτοχονδριακή β-οξείδωση, κυρίως στο ήπαρ και τους νεφρούς, στη δραστική μορφή, το φαινυλοξικό. Το φαινυλοξικό συζεύγνυται με γλουταμίνη με φαινυλακετυλογλουταμίνη, η οποία αποβάλλεται με τα ούρα. Περιέχει την ίδια ποσότητα αζώτου με την ουρία, γεγονός που την καθιστά εναλλακτική της ουρίας για την απέκκριση αζώτου.
Βιβλιογραφία
Vanweert, Froukje and Neinast, Michael and Tapia, Edmundo Erazo and van de Weijer, Tineke and Hoeks, Joris and Schrauwen-Hinderling, Vera B. and Blair, Megan C. and Bornstein, Marc R. and Hesselink, Matthijs K.C. and Schrauwen, Patrick and Arany, Zoltan and Phielix, Esther, Therapeutic Efficiency of Lowering Branched-Chain Amino Acid Levels in Patients with Type 2 Diabetes Using Sodium-Phenylbutyrate: A Randomized Placebo Controlled Clinical Intervention Study. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3944597 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3944597
