Μια δίαιτα πλούσια σε φλαβονοειδή όπως μούρα, μήλα, τσάι και κόκκινο κρασί συνδέθηκε με χαμηλότερη θνησιμότητα σε άτομα με νόσο του Parkinson.
Τι είναι τα φλαβονοειδή;
Τα φλαβονοειδή (αγγλ. Flavonoids) αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες χημικές κατηγορίες δευτερογενών μεταβολιτών που απαντώνται στο φυτικό βασίλειο. Παρόλο που δεν σχετίζονται με την επιβίωση ενός φυτού, προσδίδουν στα φυτά έντονα χρώματα και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία τους από παθογόνους μικροοργανισμούς, υπεριώδη ακτινοβολία και φυτοφάγα ζώα. Τα ζώα και οι μύκητες δε διαθέτουν τη δυνατότητα σύνθεσης φλαβονοειδών. Η πρόσληψη φλαβονοειδών μέσω της τροφής σε πολλές περιπτώσεις έχει δειχθεί ότι είναι ευεργετική για τον άνθρωπο.
Τα φλαβονοειδή διακρίνονται σε επιμέρους ομάδες όπως τις ανθοκυανίνες, φλαβόνες, φλαβονόνες, διϋδροφλαβονόλες, χαλκόνες, φλαβονόλες, φλαβάνες, προανθοκυανιδίνες και τα ισοφλαβονοειδή.
Ποιές τροφές είναι πλούσιες σε φλαβονοειδή;
Φλαβονόλες: κρεμμύδι, μπρόκολο, μήλο, κεράσι, μούρα, τσάι, κόκκινο κρασί.
Φλαβόνες: θυμάρι, μαϊντανός
Φλαβανόνες: εσπεριδοειδή
Κατεχίνες: μήλο, τσάι
Ανθοκυανιδίνες: κεράσι, σταφύλι
Ισοφλαβόνες: σόγια, όσπρια
Τι έδειξε η νέα μελέτη
Οι δίαιτες με το υψηλότερο ποσοστό συνολικής πρόσληψης φλαβονοειδών πριν από τη διάγνωση της νόσου Πάρκινσον συσχετίστηκαν με χαμηλότερη μελλοντική θνησιμότητα από όλες τις αιτίες στους άνδρες (HR 0,53, 95% CI 0,39-0,71, τάση P<0,001), αλλά όχι στις γυναίκες (HR 0,93, 95% CI 0,68-1,28, τάση P=0,69), σε σύγκριση με το χαμηλότερο ποσοστό, μετά την προσαρμογή για την ηλικία, την κατάσταση καπνίσματος, τη συνολική ενεργειακή πρόσληψη και άλλες συμμεταβλητές.
Μετά τη διάγνωση της νόσου του Πάρκινσον, η αυξημένη πρόσληψη ολικών φλαβονοειδών και αρκετών υποκατηγοριών συμπεριλαμβανομένων των φλαβονολών, ανθοκυανινών, φλαβανολών και πολυμερών φλαβονοειδών συσχετίστηκαν με χαμηλότερη θνησιμότητα (ομαδοποιημένο προσαρμοσμένο HR 0,78, 0,66, 0,59, 0,75, και 0, αντίστοιχα. P<0,05 για όλους).
Οι ανθοκυανίνες (που βρίσκονται στα μούρα και το κόκκινο κρασί) και οι φλαβανόλες (που βρίσκονται στα μήλα, το τσάι και το κόκκινο κρασί) συσχετίστηκαν σταθερά με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου, τόσο πριν όσο και μετά τη διάγνωση του Πάρκινσον.
Για τις τροφές που είναι πλούσιες σε φλαβονοειδή, η υψηλότερη πρόσληψη μούρων και κόκκινου κρασιού μετά τη διάγνωση του Parkinson συσχετίστηκε με χαμηλότερη θνησιμότητα (συγκεντρωμένο HR που συγκρίθηκε τρεις ή περισσότερες μερίδες/εβδομάδα έναντι λιγότερων από μία μερίδα το μήνα 0,74 και 0,60, αντίστοιχα, P<0,05 για και τα δυο).
Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που εξετάζει την θνησιμότητα μεταξύ των ατόμων με νόσο του Πάρκινσον σε σχέση με τη συνήθη διατροφή. Αν και δεν μπορεί να γίνει άμεση σύγκριση με άλλες μελέτες, τα αποτελέσματα αυτά συμφωνούν με αυτά από προηγούμενες μελέτες.
Το οξειδωτικό στρες μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση άλφα συνουκλεΐνης που βρίσκεται στα σώματα Lewy, χαρακτηριστικό της νόσου του Πάρκινσον. Επιπλέον, η φλεγμονή από την ενεργοποίηση της μικρογλοίας ως απόκριση σε μια ανοσολογική αντίδραση μπορεί να οδηγήσει σε ντοπαμινεργική νευρωνική απώλεια.
Τα φλαβονοειδή, όπως τα ξέρουμε, έχουν αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Έτσι, μια υψηλότερη διατροφική πρόσληψη φλαβονοειδών μέσω μιας δίαιτας πλούσιας σε φρούτα και λαχανικά έχει τη δυνατότητα να είναι προστατευτική και ίσως να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου.
Είναι επί του παρόντος κατανοητό ότι οι περισσότερες, αν όχι όλες, διεργασίες νευροεκφυλιστικών ασθενειών περιλαμβάνουν έναν βαθμό φλεγμονής και οξειδωτικού στρες. Δεδομένων των εγγενών ιδιοτήτων των φλαβονοειδών, είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι η διατροφή μας είναι πλούσια σε τροφές που έχουν διαφορετική ποσότητα και ποιότητα θρεπτικών και βιοδραστικών ουσιών. Πρόσθετοι παράγοντες του τρόπου ζωής όπως η σωματική δραστηριότητα, η γνωστική δραστηριότητα και η καλή ποιότητα ύπνου έχουν την ικανότητα να τα ενισχύσουν την προστασία.
Η ανάλυση βασίστηκε σε συμμετέχοντες σε δύο μακροχρόνιες, συνεχιζόμενες ομάδες — 599 γυναίκες από τη μελέτη Nurses’ Health Study και 652 άνδρες από την Health Professionals Follow-Up Study — που διαγνώστηκαν πρόσφατα με νόσο του Πάρκινσον κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης.
Οι ερευνητές αξιολόγησαν τη διατροφική πρόσληψη ολικών φλαβονοειδών και των υποκατηγοριών τους και των βασικών τροφίμων πλούσιων σε φλαβονοειδή χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγια συχνότητας τροφής κάθε 4 χρόνια μέχρι τον Ιούνιο του 2018. Προσδιόρισαν τη θνησιμότητα μέσω του Εθνικού Δείκτη Θανάτου και ανέφεραν τα ζωτικά στατιστικά αρχεία.
Η μέση ηλικία στη διάγνωση της νόσου Πάρκινσον ήταν τα 73 έτη για τους άνδρες και τα 72 για τις γυναίκες. Και στις δύο ομάδες, τα άτομα που κατανάλωναν περισσότερα φλαβονοειδή ήταν πιο πιθανό να μην είχαν καπνίσει ποτέ, είχαν υψηλότερα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας και υψηλότερη πρόσληψη βιταμίνης C, βιταμίνης Ε και βήτα-καροτίνης.
Η προσαρμογή για την πρόσληψη βιταμίνης C, βιταμίνης Ε και βήτα-καροτίνης δεν άλλαξε ουσιαστικά τα συνολικά ευρήματα τόσο στις αναλύσεις πριν όσο και μετά τη διάγνωση.
Τα άτομα στο υψηλότερο τεταρτημόριο κατανάλωναν κατά μέσο όρο 673 mg φλαβονοειδών κάθε μέρα. το χαμηλότερο τεταρτημόριο κατανάλωσε 134 mg.
Κατά τη διάρκεια 34 ετών παρακολούθησης, πέθαναν 944 άτομα (528 άνδρες και 416 γυναίκες). Συνολικά, 513 άνθρωποι πέθαναν από τη νόσο του Πάρκινσον, 112 πέθαναν από καρδιαγγειακά νοσήματα και 69 πέθαναν από καρκίνο.
Βιβλιογραφία
Zhang X, et al. Intake of flavonoids and flavonoid-rich foods, and mortality risk among individuals with Parkinson disease: a prospective cohort study. Neurology 2022.
X. Gao, et al. Habitual intake of dietary flavonoids and risk of Parkinson disease. Neurology Apr 2012, 78 (15) 1138-1145.
