Εάν σχεδόν όλοι αρχίζαμε να περπατάμε για επιπλέον 10 λεπτά την ημέρα, θα μπορούσαμε, συλλογικά, να αποτρέψουμε περισσότερους από 111.000 θανάτους κάθε χρόνο, σύμφωνα με μια εντυπωσιακή νέα μελέτη για την κίνηση και τη θνησιμότητα. Δημοσιεύτηκε αυτή την εβδομάδα στο JAMA Internal Medicine και η μελέτη χρησιμοποίησε δεδομένα σχετικά με τη σωματική δραστηριότητα και τα ποσοστά θανάτων για χιλιάδες ενήλικες Αμερικανούς για να υπολογίσει πόσοι θάνατοι κάθε χρόνο θα μπορούσαν να αποφευχθούν εάν όλοι ασκούνταν περισσότερο. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ακόμη και λίγη επιπλέον σωματική δραστηριότητα από τον καθένα μας θα μπορούσε ενδεχομένως να αποτρέψει εκατοντάδες χιλιάδες πρόωρους θανάτους τα επόμενα χρόνια.
Ήδη, υπάρχουν πολλές ενδείξεις από τις επιστημονικές έρευνες ότι ο βαθμός άσκησης επηρεάζει τη διάρκεια της ζωής μας. Σε μια ενδεικτική μελέτη του 2019 που δημοσιεύθηκε από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, περισσότερο από το 8% όλων των θανάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες αποδίδονται σε «ανεπαρκή επίπεδα δραστηριότητας». Μια βρετανική μελέτη του 2015 διαπίστωσε επίσης ότι οι άνδρες και οι γυναίκες που ασκούνταν για τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα – η τυπική σύσταση στη Βρετανία, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες – είχαν μειωμένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου κατά τουλάχιστον 25% σε σύγκριση με άτομα που ασκούνταν λιγότερο. Ακόμη πιο εντυπωσιακά, μια μελέτη του 2020 του τρόπου ζωής και των κινδύνων θανάτου περίπου 44.000 ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι πιο καθιστικοί άνδρες και γυναίκες στη μελέτη, που κάθονταν σχεδόν όλη την ημέρα, είχαν έως και 260% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα συγκριτικά προς τους πιο ενεργούς ανθρώπους, οι οποίοι ασκούνταν για τουλάχιστον 30 λεπτά τις περισσότερες ημέρες.
Ωστόσο, μεγάλο μέρος αυτών των προηγούμενων μελετών βασίστηκε στις συχνά αναξιόπιστες αναμνήσεις των ανθρώπων από τις συνήθειες άσκησης και καθιστικής ζωής. Επιπλέον, πολλές από τις μελέτες που εμβαθύνουν στις ευρύτερες επιπτώσεις της άσκησης σε επίπεδο πληθυσμού στη μακροζωία έτειναν να χρησιμοποιούν τις επίσημες οδηγίες άσκησης ως στόχο τους. Σε αυτές τις μελέτες, οι ερευνητές μοντελοποίησαν τι θα συνέβαινε εάν όλοι άρχιζαν να γυμνάζονται για τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα, ένας φιλόδοξος και ίσως ανέφικτος στόχος για τους πολλούς ανθρώπους που προηγουμένως ασκούνταν σπάνια ή καθόλου.
Στη νέα μελέτη, ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου και του C.D.C. αποφάσισαν αντ’ αυτού να διερευνήσουν τι θα μπορούσε να συμβεί με τα ποσοστά θνησιμότητας εάν οι άνθρωποι άρχιζαν να μετακινούνται περισσότερο, ακόμα κι αν δεν τηρούσαν στο ακέραιο τις επίσημες οδηγίες άσκησης. Αλλά, πρώτα, οι ερευνητές έπρεπε να καθορίσουν μια βασική γραμμή για το πόσοι θάνατοι μπορεί να σχετίζονται με την καθιστική ζωή. Έτσι, άρχισαν να συλλέγουν δεδομένα από την τρέχουσα Εθνική Έρευνα για την Υγεία και τη Διατροφή, ή NHANES, η οποία ρωτά περιοδικά ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού για τη ζωή και την υγεία τους. Παρέχει επίσης σε ορισμένα από αυτά ιχνηλάτες δραστηριότητας, για να μετρούν αντικειμενικά πόσο κινούνται.
Οι ερευνητές άντλησαν τώρα πληροφορίες από 4.840 συμμετέχοντες διαφορετικών εθνοτήτων, άνδρες και γυναίκες, ηλικίας από 40 έως 85 ετών. Όλοι είχαν συμμετάσχει στην έρευνα μεταξύ 2003 και 2006 και φορούσαν συσκευή παρακολούθησης δραστηριοτήτων για μια εβδομάδα. Με βάση αυτά τα δεδομένα, οι ερευνητές ομαδοποίησαν τους ανθρώπους ανάλογα με το πόσα λεπτά περπάτησαν ή άλλαξαν τις περισσότερες μέρες. Έλεγξαν επίσης τα ονόματα των ανθρώπων σε ένα εθνικό μητρώο θανάτων για να καθορίσουν τους κινδύνους θνησιμότητας για τα διάφορα επίπεδα δραστηριότητας.
Χρησιμοποιώντας αυτά τα αποτελέσματα, άρχισαν να δημιουργούν μια σειρά από στατιστικά ερωτηματικά. Ας υποθέσουμε ότι, ρώτησαν οι ερευνητές, όλοι όσοι ήταν ικανοί να ασκούνται άρχισαν να ασκούνται μέτρια, όπως με γρήγορο περπάτημα, για επιπλέον 10 λεπτά την ημέρα, επιπλέον του πόσο πολύ ή λίγο ασκούνταν αυτή τη στιγμή; Πόσοι θάνατοι μπορεί να μην συμβούν;
Οι ερευνητές έκαναν προσαρμογές για να συμπεριλάβουν στατιστικά και τους ανθρώπους που ήταν πολύ αδύναμοι ή δεν μπορούσαν να περπατήσουν ή να μετακινηθούν εύκολα. Επίσης, έλαβαν υπόψη τους την ηλικία, την εκπαίδευση, την κατάσταση καπνίσματος, τη διατροφή, τον δείκτη μάζας σώματος και άλλους παράγοντες υγείας στους υπολογισμούς τους.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές έτρεξαν το ίδιο στατιστικό σενάριο με όλους να ασκούνται για επιπλέον 20 λεπτά την ημέρα και, τέλος, για επιπλέον 30 λεπτά την ημέρα και έλεγξαν τα αποτελέσματα θνησιμότητας.
Αρκετοί άνθρωποι θα ζούσαν περισσότερο σε οποιοδήποτε από αυτά τα σενάρια. Σύμφωνα με το μοντέλο, εάν κάθε ικανός ενήλικας περπατούσε βιαστικά ή ασκούνταν με άλλο τρόπο για επιπλέον 10 λεπτά την ημέρα, θα μπορούσαν να αποφευχθούν 111.174 θάνατοι ετησίως σε ολόκληρη τη χώρα – ή περίπου το 7% εκατό όλων των θανάτων σε ένα συνηθισμένο έτος.
Όταν διπλασίασαν τον φανταστικό χρόνο άσκησης σε επιπλέον 20 λεπτά την ημέρα, ο αριθμός των δυνητικά αποτρεπόμενων θανάτων αυξήθηκε σε 209.459. Ο τριπλασιασμός της άσκησης σε 30 επιπλέον λεπτά την ημέρα απέτρεψε 272.297 θανάτους, ή σχεδόν το 17 τοις εκατό των τυπικών ετήσιων συνόλων. (Τα δεδομένα συγκεντρώθηκαν πριν από την πανδημία, η οποία έχει παραμορφώσει τους αριθμούς θνησιμότητας.)
Αυτά τα στοιχεία μπορεί να φαίνονται αφηρημένα, αλλά, στην πράξη, αυτοί οι εκατοντάδες χιλιάδες θάνατοι που είχαν αποφευχθεί θα μπορούσαν να σημαίνουν την αποφυγή του πρόωρου θανάτου ενός συζύγου, γονέα, φίλου, μεγάλου παιδιού, συναδέλφου ή, φυσικά, ημών των ιδίων. Υπάρχει ένα μήνυμα σε αυτά τα δεδομένα για τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας σχετικά με τη σημασία της προώθησης της σωματικής δραστηριότητας για τη μείωση των πρόωρων θανάτων. Και το μήνυμα ισχύει εξίσου για τον καθένα μας.
Σηκωθείτε λοιπόν και περπατήστε ή κάντε κάποιο είδος μέτριας φυσικής δραστηριότητας για 10 επιπλέον λεπτά σήμερα. Προσκαλέστε τους φίλους, τους συναδέλφους και τους ηλικιωμένους γονείς να κάνουν το ίδιο. Λίγη επιπλέον σωματική δραστηριότητα μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο.
Βιβλιογραφία
Saint-Maurice PF, Graubard BI, Troiano RP, et al. Estimated Number of Deaths Prevented Through Increased Physical Activity Among US Adults. JAMA Intern Med. Published online January 24, 2022.
Carlson SA, Adams EK, Yang Z, Fulton JE. Percentage of Deaths Associated With Inadequate Physical Activity in the United States. Prev Chronic Dis 2018;15:170354.
Gráinne Long, et al. Mortality benefits of population-wide adherence to national physical activity guidelines: a prospective cohort study. Eur J Epidemiol. 2015 Jan;30(1):71-9.
Ekelund U, Tarp J, Fagerland MW, et alJoint associations of accelerometer-measured physical activity and sedentary time with all-cause mortality: a harmonised meta-analysis in more than 44 000 middle-aged and older individualsBritish Journal of Sports Medicine 2020;54:1499-1506.
