Παρά τα ισχυρά αρνητικά αποτελέσματα που έχουν φανεί σε αυτό το θέμα εδώ και δέκα χρόνια τουλάχιστον, συνεχίστηκε η πραγματοποίηση μελετών του υαλουρονικού οξέος.
Στις ΗΠΑ, για κάθε επτά ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος, ένας λαμβάνει ενδαρθρική ένεση υαλουρονικού οξέος (ιξωδοσυμπλήρωμα) ως θεραπεία πρώτης γραμμής. Ωστόσο, τα στοιχεία που υποστηρίζουν αυτήν τη θεραπεία είναι αμφιλεγόμενα και οι περισσότερες κλινικές συστάσεις αποθαρρύνουν τη χρήση της.
Σε μια μετανάλυση, οι ερευνητές συνδύασαν δεδομένα από 24 μεγάλες, τυχαιοποιημένες μελέτες, στις οποίες συνολικά 9.000 ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος τυχαιοποιήθηκαν σε υαλουρονικό οξύ ή σε εικονικό φάρμακο ή σε καμία θεραπεία.
Σε διάμεσο διάστημα 13 εβδομάδων μετά την τελευταία ένεση, οι ασθενείς που τυχαιοποιήθηκαν σε υλουρονικό είχαν μικρές, στατιστικά σημαντικές — αλλά όχι κλινικά σημαντικές — μειώσεις στην ένταση του πόνου σε σύγκριση με τους ασθενείς ελέγχου. Η μείωση του πόνου ήταν ισοδύναμη με μόνο 2 mm σε μια οπτική-αναλογική κλίμακα των 100 mm. Τα λειτουργικά αποτελέσματα ακολούθησαν παρόμοιο μοτίβο. Σε 13 μελέτες στις οποίες αναφέρθηκαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες (π.χ. νοσηλεία, παράταση της παραμονής στο νοσοκομείο, επίμονη ή μείζονα αναπηρία), τέτοια συμβάντα ήταν σημαντικά πιο πιθανό να εμφανιστούν σε ασθενείς που τυχαιοποιήθηκαν σε υαλουρονικό (3,7% έναντι 2,5%).
Αξιοσημείωτο είναι ότι από το 2009 ήδη έχουν συσσωρευτεί αρκετά ερευνητικά δεδομένα που δείχνουν την αναποτελεσματικότητα του υαλουρνικού οξέος, αλλά οι κλινικές μελέτες, σε μεγάλο βαθμό χρηματοδοτούμενες από τη βιομηχανία, συνεχίστηκαν. Οι συγγραφείς της μετανάλυσης βρήκαν επίσης στοιχεία για «πολλές» μελέτες που χρηματοδοτήθηκαν από τη βιομηχανία με αρνητικά αποτελέσματα που δεν δημοσιεύθηκαν ποτέ πλήρως.
Καλό θα είναι οι πολυάριθμοι ασθενείς με εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, στους οποίους προσφέρεται ενδαρθρική ένεση υαλουρονικού οξέος, να γνωρίζουν ότι αυτή η θεραπεία είναι απίθανο να προσφέρει ουσιαστική ανακούφιση και μπορεί περιστασιακά να προκαλέσει σοβαρή βλάβη.
Βιβλιογραφία
Pereira TV et al. Viscosupplementation for knee osteoarthritis: Systematic review and meta-analysis. BMJ 2022 Jul 6; 378:e069722.
J Bone Joint Surg Am 2022; 104:43
Zhu KY et al. Hyaluronic acid injections for knee osteoarthritis: Has utilization among Medicare beneficiaries changed between 2012 and 2018? J Bone Joint Surg Am 2022 May 18; 104:e43.
