Η προστασία έναντι του ήπιου COVID-19 εξασθενεί μέσα σε λίγους μήνες, αλλά η πρόληψη σοβαρών λοιμώξεων διαρκεί περισσότερο (με εξαίρεση τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα).
Σε αρκετές πρόσφατες μελέτες σε διαφορετικές τοποθεσίες και ρυθμίσεις, οι ερευνητές διερεύνησαν τη μείωση της αποτελεσματικότητας του εμβολίου (VE) με την πάροδο του χρόνου έναντι διαφόρων παραλλαγών του SARS-CoV-2.
Ο Ferdinands et al. υπολόγισε την αποτελεσματικότητα (VE) χρησιμοποιώντας δεδομένα από το CDC από σχεδόν 900.000 ενήλικες που υποβλήθηκαν σε θεραπεία για λοίμωξη COVID σε πολλά νοσοκομεία των ΗΠΑ, τμήματα επειγόντων περιστατικών ή κέντρα επείγουσας φροντίδας μεταξύ Ιανουαρίου 2021 και Ιουλίου 2022. Κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας της Omicron, η αποτελεσματικότητα των εμβολίων mRNA μειώθηκε στο 30% μέσα στους πρώτους 6 μήνες και στη συνέχεια κάτω από 15% μετά από 1 χρόνο. Οι εισαγωγές σε νοσοκομεία από COVID-19 κυμαίνονταν μεταξύ 73% και 48% εντός 1 έτους μετά τον εμβολιασμό δύο δόσεων. Μια τρίτη (αναμνηστική) δόση αύξησε την αποτελεσματικότητα έναντι των εισαγωγών στο νοσοκομείο σε πάνω από 86% για τους επόμενους 4 μήνες, αλλά μετά από 6 μήνες, η αποτελεσματικότητα έπεσε κάτω από το 40%.
Σε μια δανική μελέτη, ο Gram et al. υπολόγισε την αποτελεσματικότητα από μια εθνική βάση δεδομένων εμβολιασμού και κατάστασης COVID-19 μεταξύ κατοίκων ηλικίας άνω των 12 ετών κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των Alpha, Delta και Omicron. Μετά τον εμβολιασμό δύο δόσεων, η αποτελεσματικότητα κατά της λοίμωξης με Άλφα και Δέλτα ήταν παρόμοια και μειώθηκε σε διάστημα 4 μηνών στο 50%, ενώ η αποτελεσματικότητα έναντι της λοίμωξης από το Omicron έπεσε έως και 5%. Μετά από τρεις δόσεις, η VE έναντι της Omicron ήταν επίσης χαμηλότερη από τη VE έναντι των προηγούμενων παραλλαγών, αλλά χωρίς σημαντική μείωση τους επόμενους 4 μήνες. Η VA κατά της νοσηλείας λόγω COVID-19 ήταν έως και 90% για τις Alpha και Delta με μικρή μείωση μετά από 3 μήνες και 85% για την Omicron με κάποια μείωση.
Ο Tan et al. καθόρισε τα ποσοστά VE στους κατοίκους της Σιγκαπούρης κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των Delta και Omicron. Η VE έναντι της λοίμωξης ήταν χαμηλότερη κατά τη διάρκεια της Omicron και μειώθηκε εντός 6 μηνών μετά τον εμβολιασμό τόσο με δύο δόσεις όσο και με τρεις δόσεις. Η VE έναντι σοβαρής νόσου αυξήθηκε έως και 90% μετά από εμβολιασμό τριών δόσεων για έως και 6 μήνες χωρίς σημαντική υποχώρηση.
Ο Adams et al. ανέλυσε τη VE για την πρόληψη της σχετιζόμενης με τον COVID-19 εισαγωγής στο νοσοκομείο των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της επικράτησης της Omicron μεταξύ 4.760 ενηλίκων που εισήχθησαν για οξέα αναπνευστικά συμπτώματα (50% με επιβεβαιωμένο με PCR COVID-19). Η VE ήταν 65% για τον εμβολιασμό τριών δόσεων και μόνο 37% για τον εμβολιασμό δύο δόσεων. Η VE μεταξύ των ανοσοκατεσταλμένων ατόμων ήταν παρόμοια. Τα εμβόλια mRNA είχαν υψηλότερη αποτελεσματικότητα από το εμβόλιο Ad26.COV2.
Ο Lin et al. αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού (πρωτογενής ή αναμνηστικός, mRNA ή Ad26.COV2) ή προηγούμενης λοίμωξης SARS-CoV-2 έναντι λοίμωξης, νοσηλείας ή θανάτου στη Βόρεια Καρολίνα μεταξύ Μαρτίου 2020 και Ιουνίου 2022. Η αποτελεσματικότητα της αρχικής σειράς (10 μήνες μετά τον εμβολιασμό ) έναντι του μη εμβολιασμού έφθασε το 49% κατά της λοίμωξης, 73% κατά της νοσηλείας και 85% κατά του θανάτου. Η σχετική VE μιας ενισχυτικής δόσης έναντι της πρωτογενούς σειράς έφθασε στο 68% έναντι της μόλυνσης 1 μήνα μετά την ενίσχυση και 40% στους 3 μήνες. Η VE έναντι νοσηλείας και θανάτου ήταν 46% και 30%, αντίστοιχα, σε 1 μήνα. Η μείωση της VE έναντι όλων των εκβάσεων ήταν πιο σταδιακή σε ασθενείς με προηγούμενη λοίμωξη. Μια αναδρομική μελέτη από τους Chin et al. μεταξύ των κατοίκων και του προσωπικού των φυλακών της Καλιφόρνια (πληθυσμοί υψηλού κινδύνου και οι δύο) απέδειξε επίσης την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού με mRNA τριών δόσεων και της προηγούμενης μόλυνσης έναντι της λοίμωξης Omicron.
Σε μια μελέτη που χρησιμοποιεί δεδομένα της Διοίκησης Βετεράνων, ο Kelly et al. αξιολόγησε τη συχνότητα λοίμωξης και νοσηλείας με πνευμονία COVID-19 ή τον θάνατο, όπως κατηγοριοποιήθηκε ανά εμβόλιο που ελήφθη (όλα ενισχυμένα) και προηγούμενη κατάσταση μόλυνσης σε μια ομάδα περισσοτέρων από 1,6 εκατομμυρίων συμμετεχόντων (68% ηλικίας ≥65, 70% με τουλάχιστον μία συννοσηρότητα, 10% με ανοσοκατασταλτικές καταστάσεις). Σε μια περίοδο 6 μηνών που περιελάμβανε το κύμα Omicron, η συχνότητα εμφάνισης του COVID-19 ήταν 125 ανά 10.000 άτομα και η νοσηλεία με πνευμονία COVID-19 ή θάνατο ήταν 9 ανά 10.000. Στην ανοσοκατεσταλμένη ομάδα, η συχνότητα νοσηλείας αυξήθηκε με την πάροδο του χρόνου μετά την ενίσχυση (14 ανά 10.000 κατά 150 ημέρες). Αυτή η επίπτωση παρέμεινε χαμηλή μεταξύ των ανοσοεπαρκών συμμετεχόντων, ακόμη και εκείνων με συννοσηρότητες (2 ανά 10.000).
Για να εξετάσει τις αποκρίσεις αντισωμάτων και Β-λεμφοκυττάρων σε μια τρίτη δόση εμβολίου mRNA σε σχέση με προηγούμενη μόλυνση, ο Buckner et al. διεξήγαγε μια διαχρονική μελέτη στην οποία προσδιορίστηκαν ποσοτικά τα αντισώματα πρωτεΐνης ακίδας και οι αποκρίσεις των Β-λεμφοκυττάρων σε δείγματα αίματος που ελήφθησαν κατά την έναρξη και 30 και 60 ημέρες μετά την ενίσχυση. Την 60ή ημέρα μετά την ενίσχυση, οι 66 συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε αυτούς που είχαν προηγουμένως μη μολυνθεί, μολυσμένους preboost ή μολυσμένους postboost. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η προηγούμενη λοίμωξη από τον SARS-CoV-2 σχετίζεται με αμβλεία ανταπόκριση στον εμβολιασμό, ειδικά όταν το διάστημα μεταξύ μόλυνσης και εμβολιασμού είναι μικρό.
Οι τρέχουσες κατευθυντήριες οδηγίες του CDC αναφέρουν ότι «μπορείτε να εξετάσετε το ενδεχόμενο καθυστέρησης της επόμενης δόσης του εμβολίου σας (κύρια δόση ή αναμνηστική) κατά 3 μήνες από την έναρξη των συμπτωμάτων σας ή από τη στιγμή που λάβατε για πρώτη φορά θετικό τεστ εάν δεν είχατε συμπτώματα». Αυτή η μελέτη παρέχει ανοσολογικές ενδείξεις ότι η αναμονή τουλάχιστον 6 μηνών μετά τη λοίμωξη από COVID-19 για τη λήψη μιας αναμνηστικής δόσης θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Αυτές οι ποικίλες μελέτες αποκαλύπτουν ένα κοινό πρότυπο αποτελεσματικότητας του εμβολίου SARS-CoV-2:
- Ένα πρόγραμμα εμβολιασμού τριών δόσεων σχετίζεται με βραχυπρόθεσμη προστασία έναντι της Omicron συγκρίσιμη με εκείνη έναντι της Alpha ή της Delta.
- Η VE έναντι της λοίμωξης εξασθενεί γρήγορα, ενώ η VE έναντι της σοβαρής νόσου διαρκεί περισσότερο.
- Το ιστορικό προηγούμενης λοίμωξης θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν συνιστώνται πρόσθετες δόσεις εμβολίου.
Βιβλιογραφία
Jill M Ferdinands, et al. Waning of vaccine effectiveness against moderate and severe covid-19 among adults in the US from the VISION network: test negative, case-control study. BMJ 2022;379:e072141.
Mie Agermose Gram, et al. Vaccine effectiveness against SARS-CoV-2 infection or COVID-19 hospitalization with the Alpha, Delta, or Omicron SARS-CoV-2 variant: A nationwide Danish cohort study. PLoS Med 19(9):e1003992.
Tan CY et al., Vaccine effectiveness against Delta, Omicron BA.1, and BA.2 in a highly vaccinated Asian setting: a testnegative design study, Clinical Microbiology and Infection, https://doi.org/10.1016/j.cmi.2022.08.002.
Katherine Adams, et al. Vaccine effectiveness of primary series and booster doses against covid-19 associated hospital admissions in the United States: living test negative design study. BMJ 2022;379:e072065.
Elizabeth T. Chin, et al. Protection against Omicron from Vaccination and Previous Infection in a Prison System. DOI: 10.1056/NEJMoa2207082.
Kelly JD, Leonard S, Hoggatt KJ, et al. Incidence of Severe COVID-19 Illness Following Vaccination and Booster With BNT162b2, mRNA-1273, and Ad26.COV2.S Vaccines. JAMA. 2022;328(14):1427–1437.
Clarisa M. Buckner, et al. Interval between prior SARS-CoV-2 infection and booster vaccination impacts magnitude and quality of antibody and B cell responses. 2022, Cell 185, 1–14.
Getting Your COVID-19 Vaccine. CDC Updated Sept. 22, 2022
