Μια ημερήσια δόση γλυκοκορτικοειδών μεγαλύτερη από 2,5 mg μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη απώλεια οστικής μάζας ανεξάρτητα από την θεραπεία με φάρμακα για την οστεοπόρωση, σύμφωνα με δεδομένα που παρουσιάστηκαν στο ACR Convergence 2022.
Αν δώσετε 5 mg πρεδνιζολόνης στη ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ), θα μειώσετε τη δραστηριότητα της νόσου. Αλλά με ακριβό δυστυχώς τίμημα.
Ο Adami και οι συνεργάτες του είχαν ως στόχο να αξιολογήσουν ασθενείς με ΡΑ, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, ψωριασική αρθρίτιδα, συστηματική σκλήρυνση, αγγειίτιδα, ρευματική πολυμυαλγία ή σπονδυλαρθρίτιδα ως προς την οστική πυκνότητα (BMD) και τα κατάγματα που σχετίζονται με γλυκοκορτικοειδή.
Η μελέτη περιελάμβανε 884 γυναίκες με τις προαναφερθείσες ρευματικές και μυοσκελετικές παθήσεις και 1.766 μάρτυρες.
Οι δόσεις στεροειδών στρωματοποιήθηκαν με μέσα επίπεδα δοσολογίας 0 mg έως 2,5 mg την ημέρα, 2,5 mg έως 5 mg την ημέρα και 5 mg ή περισσότερο την ημέρα.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, όλοι οι χρήστες γλυκοκορτικοειδών που δεν λάμβαναν θεραπεία με αντιοστεοπορωτικά φάρμακα εμφάνισαν μείωση της BMD. Οι μειώσεις ήταν –2,66% (P = 0,0006) για τη χαμηλότερη δόση, –4,23% (P = 0,0422) για τη μεσαία δόση και –4,26% (P = 0,0011) για την υψηλότερη δόση.
Αυτό που είναι πιο ενδιαφέρον είναι ότι ακόμη και ασθενείς με 2,5 έως 5 mg ημερησίως, ελαφρώς χαμηλότερες δόσεις γλυκοκορτικοειδών, μείωσαν την οστική πυκνότητά τους με την πάροδο του χρόνου.
Ωστόσο, οι ερευνητές διερεύνησαν επίσης τι συμβαίνει όταν ασθενείς που έχουν παρουσιάσει απώλεια οστικής μάζας που σχετίζεται με γλυκοκορτικοειδή λαμβάνουν θεραπεία με διφωσφονικά. Οι ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με 2,5 mg γλυκοκορτικοειδών χωρίς θεραπεία με διφωσφονικά έχασαν το 4% της οστικής πυκνότητας. Ωστόσο, όσοι έλαβαν θεραπεία με την ίδια δόση γλυκοκορτικοειδών συν διφωσφονικά κέρδισαν 3% σε οστική πυκνότητα. Αντίθετα, οι ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με 5 mg γλυκοκορτικοειδών ημερησίως και χωρίς διφωσφονικά εμφάνισαν απώλεια BMD της τάξης του 4%. Με την προσθήκη διφωσφονικών σε αυτούς τους ασθενείς, εξακολουθούσαν να έχουν χάσει το 3% της BMD.
Μπορούμε να αντιστρέψουμε την απώλεια και πραγματικά να αυξήσουμε την οστική πυκνότητα σε ασθενείς που λαμβάνουν πολύ χαμηλές δόσεις γλυκοκορτικοειδών αλλά όχι σε ασθενείς που λαμβάνουν υψηλότερες δόσεις.
Όσον αφορά τον κίνδυνο κατάγματος, οι ερευνητές παρατήρησαν 29 κατάγματα μεταξύ ασθενών που έλαβαν τη χαμηλότερη δόση στεροειδών, 12 κατάγματα στη μεσαία ομάδα και 21 στην ομάδα της υψηλότερης δόσης στεροειδών. Αυτοί οι αριθμοί αντιστοιχούσαν σε ένα ακατέργαστο ποσοστό κατάγματος 2,5 καταγμάτων ανά 100 ανθρωπο-έτη, 2,8 κατάγματα ανά 100 ανθρωπο-έτη και 4,8 κατάγματα ανά 100 ανθρωπο-έτη, αντίστοιχα.
Μια απώλεια οστικής πυκνότητας 4% συσχετίστηκε με 30% έως 40% αύξηση στον κίνδυνο κατάγματος.
Η ασφαλής για τα οστά δόση γλυκοκορτικοειδών είναι δύσκολο να βρεθεί σε ρευματικά και αυτοάνοσα νοσήματα. Μπορεί να είναι χαμηλότερη από 5 mg την ημέρα.
Βιβλιογραφία
Adami G. Abstract L01. Presented at: ACR Convergence 2022; Nov. 11-14, 2022; Philadelphia (hybrid meeting).
