Η αυξημένη λιπώδης μάζα, ιδιαίτερα η σπλαχνική παχυσαρκία, προάγει τη δημιουργία και την εξέλιξη της νεφρικής νόσου μέσω άμεσων και έμμεσων μηχανισμών και η φαρμακευτική θεραπεία είναι απαραίτητη για την αποφυγή δυσμενών εκβάσεων.
Οι άμεσοι μηχανισμοί που αντιμετωπίζουμε στο ιατρείο καθημερινά είναι η αυξημένη αρτηριακή πίεση (ΑΠ), η χοληστερόλη και ο διαβήτης. Οι κύριοι έμμεσοι μηχανισμοί, που είναι τοξικοί για τα αγγεία, απαιτούν ειδικές θεραπείες που αφορούν το σύστημα ρενίνης αγγειοτασίνης αλδοστερόνης, το συμπαθητικό νευρικό σύστημα και, φυσικά, τη φλεγμονή, που βλέπουμε σε τόσους πολλούς από τους υπέρβαρους ασθενείς μας.
Η παχυσαρκία ως ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου
Η παχυσαρκία και η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) αποτελούν σημαντικά προβλήματα δημόσιας υγείας. Τα δεδομένα δείχνουν ότι ακόμη και άτομα χωρίς διαβήτη ή υπέρταση έχουν τριπλάσιο κίνδυνο για ΧΝΝ εάν είναι υπέρβαρα μέχρι την ηλικία των 20 ετών. Ο αυξημένος Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) παρέμεινε ένας ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για νεφρική νόσο τελικού σταδίου, ακόμη και μετά την προσαρμογή για την ΑΠ και την ύπαρξη διαβήτη σε ένα ασθενή. Υπάρχει επίσης πολύ μεγαλύτερη συχνότητα λευκωματουρίας σε άτομα με αυξημένο βάρος ή παχυσαρκία.
Ωστόσο, οι κλινικοί γιατροί τείνουν να αντιμετωπίζουν τις παρενέργειες της παχυσαρκίας και όχι τη διαδικασία της υποκείμενης νόσου.
Η αλληλεπίδραση μεταξύ όλων αυτών των παραγόντων είναι αρκετά περίπλοκη, επειδή πολλοί παράγοντες οδηγούν στην παχυσαρκία. Τώρα υπάρχουν πολλές νέες επιλογές για να μας βοηθήσουν. Τα υπέρβαρα άτομα θα πρέπει να ελέγχονται για την ύπαρξη ΧΝΝ.
Οι διαθέσιμες θεραπείες είναι πολλά υποσχόμενες
Οι δίαιτες χαμηλών θερμίδων σχετίζονται με βελτιωμένο εκτιμώμενο ρυθμό σπειραματικής διήθησης (eGFR) και λευκωματουρία, και μια δίαιτα χαμηλή σε νάτριο σχετίζεται με λιγότερη σπειραματική υπερδιήθηση σε υπέρβαρα άτομα. Η τήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής σχετίζεται με χαμηλότερη θνησιμότητα από όλες τις αιτίες σε άτομα με ΧΝΝ, ενώ ο καθιστικός τρόπος ζωής συνδέεται με αύξηση της ΧΝΝ. Το πρόβλημα είναι ότι τέτοιες μη φαρμακευτικές επιλογές μπορεί να είναι δύσκολο να ακολουθηθούν μακροπρόθεσμα.
Η ουσία είναι ότι χρειαζόμαστε φαρμακευτικές θεραπείες που θα βοηθήσουν αυτούς τους ανθρώπους. Είναι πολύ δύσκολο να γίνουν αλλαγές επί μακρόν στον τρόπο ζωής.
Η διαθέσιμη βιβλιογραφία φαίνεται αρκετά υποσχόμενη όσον αφορά τα φάρμακα που μπορούν να μπλοκάρουν το σύστημα ρενίνης αγγειοτασίνης. Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (ΜΕΑ) έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν το ποσοστό των νεφρικών επεισοδίων σε άτομα με παχυσαρκία και ΧΝΝ, πιο αποτελεσματικά από ότι σε άτομα χωρίς παχυσαρκία. Επιπρόσθετα, οι αναστολείς των υποδοχέων των αλατοκορτικοειδών, οι αναστολείς SGLT2 και οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 σχετίζονται επίσης με καλύτερο έλεγχο των καταστάσεων που σχετίζονται με το καρδιομεταβολικό σύνδρομο, καθώς και με παρατεταμένη απώλεια βάρους.
Η βαριατρική χειρουργική προσφέρει μια άλλη επιλογή για άτομα με παχυσαρκία και ΧΝΝ. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς προτιμούν τα φάρμακα από τη χειρουργική επέμβαση.
Η αυξημένη κεντρική μάζα λίπους σχετίζεται με σπειραματική τριχοειδική υπέρταση, λευκωματουρία και σπειραματοσκλήρυνση και αυτό είναι το βασικό μήνυμα που πρέπει να δώσουμε προσοχή.
Πηγή
Weir M. Session 15: Obesity and Dysmetabolism as Risk Factors for CKD. Presented at: World Congress on Insulin Resistance, Diabetes & Cardiovascular Disease; Dec. 1-3, 2022; Universal City, California (hybrid meeting).
