Υγιείς γυναίκες που καθυστέρησαν τον κανονικό χρόνο ύπνου τους κατά 1,5 ώρα εμφάνισαν ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Annals of the American Thoracic Society.
Τα ευρήματα της μελέτης παρέχουν τις πρώτες βιολογικές ενδείξεις ότι η αναβολή της ώρας του ύπνου κατά 1 έως 2 ώρες, η οποία είναι μια ευρέως διαδεδομένη συμπεριφορά σε αυτήν την εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, βλάπτει την αγγειακή υγεία. Με την πάροδο του χρόνου, μια τέτοια πρώιμη βλάβη από ανεπαρκή ύπνο μπορεί να οδηγήσει σε καρδιαγγειακή νόσο.
Σε μια τυχαιοποιημένη διασταυρούμενη κλινική μελέτη, ο Jelic και οι συνεργάτες του ανέλυσαν 35 υγιείς γυναίκες (μέση ηλικία 36 ± 14 έτη, ΔΜΣ 25 ± 3 kg/m2, 51% λευκές) που κοιμόντουσαν για 7 έως 9 ώρες την ημέρα για να προσδιορίσουν εάν η στέρηση ύπνου ( SD) προκαλεί ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, η οποία μπορεί με τη σειρά της να αυξήσει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο.
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν τη μελέτη σε δύο μέρη. Πρώτον, τυχαία ανέθεσαν τις γυναίκες είτε σε μια φάση επαρκούς ύπνου (AS) 6 εβδομάδων, η οποία βασίστηκε στην ώρα ύπνου και αφύπνισης από τα αποτελέσματα της εξέτασης ακτιγραφίας που ελήφθησαν 2 εβδομάδες πριν από την τυχαιοποίηση, είτε σε μια φάση SD 6 εβδομάδων στην οποία η ώρα του ύπνου αναβλήθηκε κατά 1,5 ώρα, αλλά ο χρόνος αφύπνισης παρέμεινε ο ίδιος όπως στην έναρξη. Μετά από αυτήν την περίοδο της μελέτης, υπήρξε ένα διάστημα 6 εβδομάδων χωρίς παρέμβαση που ακολουθήθηκε από μια άλλη περίοδο 6 εβδομάδων κατά την οποία οι συμμετέχοντες ακολούθησαν την αντίθετη φάση ύπνου από αυτή που είχαν πριν.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα γραμμικό μοντέλο μικτού αποτελέσματος για να αξιολογήσουν τις διαφορές στη διαστολή που προκαλείται από τη ροή της βραχιόνιας αρτηρίας (FMD) μεταξύ των ομάδων, το οποίο χρησίμευσε ως το πρωταρχικό αποτέλεσμα της μελέτης. Αξιολόγησαν επιπλέον την έκφραση mRNA της συνθάσης του ενδοθηλιακού μονοξειδίου του αζώτου (eNOS) και της φλεγμονής στα ενδοθηλιακά κύτταρα (ECs).
Από τη συνολική κοόρτη, 32 γυναίκες είχαν δεδομένα και για τις φάσεις της μελέτης AS και SD. Οι υπόλοιπες τρεις γυναίκες ολοκλήρωσαν μόνο τη φάση AS.
Μετά από συγκρίσιμες βασικές μετρήσεις της διαμέτρου της βραχιόνιας αρτηρίας, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η SD μείωσε το FMD της βραχιόνιας αρτηρίας σε σύγκριση με το AS (μέσος όρος, 7,35% ± 2,15% έναντι 8,65% ± 2,42%· P = 0,02).
Κατά την αξιολόγηση των δευτερογενών αποτελεσμάτων, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η SD συνδέθηκε με χαμηλότερο ρυθμό έκφρασης του mRNA του eNOS (0,4 ± 0,37 FC έναντι 1 ± 1,76 FC).
Κατά την αξιολόγηση των EC που συνέλεξαν για φλεγμονή, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η SD αύξησε την περιοχή πυρηνικής χλωρίδας του ενδοθηλιακού πυρηνικού παράγοντα κάπα Β κατά 87% (μέση τιμή, 2,04 ± 2,16 m2 έναντι 1,09 ± 0,52 m2, P = 0,01).
Πραγματικά εξέπληξε η συνέπεια των επιβλαβών επιπτώσεων στη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων μετά από μια σχετικά ήπια στέρηση ύπνου σε εντελώς υγιείς γυναίκες.
Ο ύπνος πρέπει να είναι ένα αντικείμενο της εξέτασης από τους γιατρούς στην καθημερινή πρακτική. Η ερώτηση για τις συνήθειες ύπνου και η παροχή συμβουλών σχετικά με τη σημασία του επαρκούς ύπνου θα πρέπει να αποτελούν μέρος ρουτίνας των συναντήσεων υγειονομικής περίθαλψης.
Στο μέλλον, είναι σημαντικό να μελετήσουμε τους μοριακούς μηχανισμούς που μεσολαβούν σε αυτές τις αλλαγές, ώστε να αναπτυχθούν νέες θεραπείες για να στοχεύσουν την αγγειακή βλάβη σε συνθήκες στέρησης ύπνου.
Βιβλιογραφία
Shah R, et al. Sleep Deprivation Impairs Vascular Function in Healthy Women: A Clinical Trial. Ann Am Thorac Soc. 2022; doi:10.1513/AnnalsATS. 202205-406RL.
