Σε μια τυχαιοποιημένη μελέτη διάρκειας 18 μηνών, το φάρμακο είχε μέτρια επίδραση, αμφίβολης κλινικής σημασίας.
Το 2021, η έγκριση του αντιαμυλοειδούς αντισώματος aducanumab (Aduhelm) για την πρώιμη νόσο Alzheimer ήταν εξαιρετικά αμφιλεγόμενη: Αν και μείωσε το φορτίο της αμυλοειδικής πλάκας, η επίδρασή του στη γνωστική λειτουργία θεωρήθηκε κλινικά ασήμαντη από τους επικριτές. Τώρα, ένα δεύτερο αντι-αμυλοειδές αντίσωμα – lecanemab (Leqembi) – έχει εγκριθεί από τον FDA, με βάση μια μελέτη φάσης 3.
Σχεδόν 1.800 άτομα με πρώιμη νόσο Αλτσχάιμερ και αντικειμενικές ενδείξεις αμυλοειδικών πλακών τυχαιοποιήθηκαν σε lecanemab ή εικονικό φάρμακο, χορηγούμενα ενδοφλεβίως κάθε 2 εβδομάδες. Το πρωταρχικό αποτέλεσμα ήταν η αλλαγή σε μια τυποποιημένη κλίμακα αξιολόγησης άνοιας 18 βαθμών που αξιολογεί τη μνήμη, άλλες πτυχές της γνώσης και τη λειτουργία.
Από τις μέσες βαθμολογίες 3,2 κατά την έναρξη, οι βαθμολογίες στους 18 μήνες αυξήθηκαν (που υποδηλώνει μεγαλύτερη έκπτωση) κατά 1,21 βαθμούς με το lecanemab και 1,66 βαθμούς με το εικονικό φάρμακο. Αυτή η διαφορά 0,45 μονάδων ήταν στατιστικά σημαντική, αλλά αβέβαιης κλινικής σημασίας.
Αρκετές δευτερεύουσες μετρήσεις της γνώσης και της λειτουργίας έδειξαν διαφορές παρόμοιου μεγέθους. Το φορτίο του αμυλοειδούς στην τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων μειώθηκε σημαντικά με το lecanemab και παρέμεινε αμετάβλητο με το εικονικό φάρμακο. Περίπου το 3% των ληπτών lecanemab είχαν συμπτωματικό οίδημα εγκεφάλου ή αιμορραγία — γνωστές επιπλοκές της θεραπείας με τα αντι-αμυλοειδικά αντισώματα.
Τι πρέπει να συμπεράνουμε από αυτά τα ευρήματα;
Φαίνεται ότι η διαφορά μεταξύ του lecanemab και του εικονικού φαρμάκου είναι πολύ χαμηλότερη από αυτό που θεωρείται κλινικά σημαντικό αποτέλεσμα θεραπείας. Υπάρχει επίσης ανησυχία για την ασφάλεια του φαρμάκου στην πρακτική του «πραγματικού κόσμου». Οι ίδιοι οι συγγραφείς της μελέτης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες για τον προσδιορισμό της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας του lecanemab». Επί του παρόντος βρίσκονται σε εξέλιξη αρκετές τέτοιες μελέτες, συμπεριλαμβανομένης της 4ετούς παράτασης της τρέχουσας μελέτης.
Βιβλιογραφία
van Dyck CH et al. Lecanemab in early Alzheimer’s disease. N Engl J Med 2023 Jan 5; 388:9.
Reish NJ et al. Multiple cerebral hemorrhages in a patient receiving lecanemab and treated with t-PA for stroke. N Engl J Med 2022 Jan 4.
Sabbagh M and van Dyck CH. Response to: Multiple cerebral hemorrhages in a patient receiving lecanemab and treated with t-PA for stroke. N Engl J Med 2023 Jan 4.
