Η μεγαλύτερη πρόσληψη ελεύθερων σακχάρων συνδέθηκε με μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο και η αντικατάστασή τους με μη ελεύθερα σάκχαρα συσχετίστηκε αντιστρόφως τόσο με τη συνολική καρδιαγγειακή νόσο όσο και με τη συχνότητα εγκεφαλικού επεισοδίου, σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη.
Τα ελεύθερα σάκχαρα είναι η ζάχαρη που προθέτουμε στην τροφή και σάκχαρα που υπάρχουν φυσικά σε επεξεργασμένους χυμούς φρούτων, στα σιρόπια και στο μέλι.
Η πρόσφατη έρευνα έχει δείξει ότι οι συσχετίσεις μεταξύ της καρδιαγγειακής νόσου και των διατροφικών υδατανθράκων μπορεί να έχουν να κάνουν περισσότερο με την ποιότητα των υδατανθράκων που καταναλώνονται και όχι με την ποσότητα.
Η μελέτη
Οι ερευνητές διεξήγαγαν μια προοπτική μελέτη για να εξετάσουν τις σχέσεις μεταξύ της εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου και των διατροφικών υδατανθράκων. Αξιολόγησαν δεδομένα από 110.497 συμμετέχοντες στη Biobank του Ηνωμένου Βασιλείου που είχαν τουλάχιστον δύο 24ωρες διατροφικές αξιολογήσεις και δεν είχαν καρδιαγγειακή νόσο ή διαβήτη κατά την έναρξη. Στη συνέχεια χρησιμοποίησαν πολυμεταβλητές προσαρμοσμένες παλινδρομήσεις Cox για να εκτιμήσουν τους κινδύνους για περιστατικό συνολικά καρδιαγγειακής νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου και ισχαιμικής καρδιακής νόσου (IHD) από την πρόσληψη υδατανθράκων σε χρόνο παρακολούθησης περίπου 9,4 ετών.
Αποτελέσματα
Διαπιστώθηκε ότι ενώ η πρόσληψη υδατανθράκων δεν συνδέθηκε με καρδιαγγειακή νόσο, η κατανάλωση ελεύθερης ζάχαρης συσχετίστηκε θετικά με:
- ολική καρδιαγγειακή νόσο (CVD) (HR = 1,07; 95% CI, 1,03-1,1);
- ισχαιμική καρδιοπάθεια (IHD) (HR = 1,06; 95% CI, 1,02-1,1); και
- εγκεφαλικό επεισόδιο (HR = 1,1, 95% CI, 1,04-1,17).
Διαπίστωσαν επίσης ότι τα ελεύθερα σάκχαρα συνδέονται θετικά με υψηλότερες συγκεντρώσεις τριγλυκεριδίων μέσα στις λιποπρωτεΐνες. Ωστόσο, η αντικατάσταση των ελεύθερων σακχάρων με μη ελεύθερα σάκχαρα συσχετίστηκε αντιστρόφως τόσο με τη συνολική CVD (HR = 0,95; 95% CI, 0,92-0,98) όσο και με το εγκεφαλικό επεισόδιο (HR = 0,91; 95% CI, 0,86-0,97).
Τα ελεύθερα σάκχαρα συσχετίστηκαν πιο έντονα με τον συνολικό κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου σε όλες τις αναλύσεις της μελέτης. Ωστόσο, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες. Αν και δεν παρατηρήθηκε σημαντική ετερογένεια ανά φύλο στις αναλύσεις της υποομάδων, διαπιστώθηκε ότι οι εκτιμήσεις κινδύνου για τα ελεύθερα σάκχαρα και το συνολικό εγκεφαλικό έτειναν να είναι μεγαλύτερες για τις γυναίκες (HR = 1,15; 95% CI, 1,05–1,26) σε σύγκριση με τους άνδρες (HR = 1,06, 95% CI, 0,98–1,16).
Οι φυτικές ίνες
Η κατανάλωση φυτικών ινών συσχετίστηκε επίσης αντιστρόφως με τη συνολική CVD (HR = 0,96; 95% CI, 0,93–0,99).
Οι μεταναλύσεις των τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών έχουν βρει ότι η υψηλότερη πρόσληψη φυτικών ινών μειώνει το σωματικό βάρος και τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης στο αίμα, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει εν μέρει τις ευεργετικές συσχετίσεις που παρατηρούνται για κάθε 5 g/d υψηλότερη πρόσληψη φυτικών ινών σε αυτή τη μελέτη. Επιπλέον, οι υψηλότεροι καταναλωτές φυτικών ινών στη μελέτη αυτή είχαν χαμηλότερο μέσο BMI, περίμετρο μέσης και LDL χοληστερόλη.
Δεν είναι όλοι οι υδατάνθρακες το ίδιο κακοί
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τα αποτελέσματα των μοντελοποιημένων διατροφικών υποκαταστάσεων. Βρήκαν ότι η αντικατάσταση 5% ενέργειας από εξευγενισμένο άμυλο δημητριακών με 5% ενέργεια από άμυλο ολικής αλέσεως συσχετίστηκε αντιστρόφως με κινδύνους για ολική καρδιαγγειακή νόσο (HR = 0,94; 95% CI, 0,91-0,98) και IHD (HR = 0,94, 95% CI , 0,9-0,98). Επιπλέον, η αντικατάσταση 5% ενέργειας από ελεύθερα σάκχαρα με 5% ενέργεια από μη ελεύθερα σάκχαρα συνδέθηκε με χαμηλότερους κινδύνους για τη συνολική καρδιαγγειακή νόσο (HR = 0,95; 95% CI, 0,92-0,98) και το συνολικό εγκεφαλικό επεισόδιο (HR = 0,91, 95% CI, 0,86-0,97).
Τα ευρήματα αυτά υποστηρίζουν τη σημασία του τύπου και της πηγής των υδατανθράκων που καταναλώνονται για την καρδιαγγειακή υγεία.
Βιβλιογραφία
Kelly, R.K., et al. Associations between types and sources of dietary carbohydrates and cardiovascular disease risk: a prospective cohort study of UK Biobank participants. BMC Med 21, 34 (2023)
