Η θεραπεία με τεστοστερόνη μπορεί να μην αποφέρει μακροπρόθεσμα οφέλη σε άνδρες με μειωμένη ανοχή γλυκόζης και φυσιολογικά επίπεδα τεστοστερόνης, σύμφωνα με μια έρευνα παρακολούθησης των συμμετεχόντων στη μελέτη T4DM.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, οι ερευνητές εξέτασαν άνδρες που συμμετείχαν στη μελέτη T4DM κατά μέσο όρο 5,1 χρόνια μετά την ολοκλήρωση της μελέτης. Το ποσοστό των ανδρών που δήλωσαν ότι είχαν οφέλη από τη θεραπεία που έλαβαν κατά τη διάρκεια της μελέτης ήταν υψηλότερο μεταξύ εκείνων που τυχαία έλαβαν ενδεκανοϊκή τεστοστερόνη σε σύγκριση με εικονικό φάρμακο. Ωστόσο, δεν υπήρχε διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων στο ποσοστό των ανδρών που ανέφεραν οφέλη μετά τη μελέτη.
Αυτή ήταν μια φαρμακευτική θεραπεία τεστοστερόνης με βραχυπρόθεσμο στόχο (βελτίωση γλυκαιμίας) αλλά όχι μακροπρόθεσμα οφέλη. Επομένως η αλόγιστη συνταγογράφηση τεστοστερόνης θα πρέπει να αποφεύγεται και να γίνεται μόνο όταν υπάρχει η μοναδική έγκυρη ένδειξη, δηλαδή άνδρες με παθολογικό υπογοναδισμό (χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης).
Η μελέτη T4DM ήταν μια πολυκεντρική, διπλή-τυφλή, τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη στην οποία 1.007 άνδρες ηλικίας 50 έως 74 ετών με παθολογική ανοχή στη γλυκόζη (IGT) ή πρόσφατα διαγνωσμένο διαβήτη, αλλά χωρίς παθολογικό υπογοναδισμό, κατανεμήθηκαν τυχαία σε 1.000 mg ενδεκανοϊκής τεστοστερόνης (Reandron, Bayer) ή εικονικό φάρμακο κάθε 3 μήνες για 2 χρόνια. Όλοι οι συμμετέχοντες στη μελέτη κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα διαδικτυακό ερωτηματολόγιο. Η έρευνα ολοκληρώθηκε κατά μέσο όρο 5,1 χρόνια μετά την τελευταία ένεση της μελέτης.
Υπήρχαν 316 άνδρες που έλαβαν ενδεκανοϊκή τεστοστερόνη και 283 που έλαβαν εικονικό φάρμακο που ολοκλήρωσαν την έρευνα. Ένα υψηλότερο ποσοστό ανδρών δήλωσε ότι παρουσίασε οφέλη κατά τη διάρκεια της μελέτης στην ομάδα της τεστοστερόνης σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (64% έναντι 49%· P < 0.001). Μετά τη μελέτη, το ποσοστό των ανδρών που είχαν οφέλη ήταν παρόμοιο μεταξύ των δύο ομάδων. Από αυτούς που ολοκλήρωσαν τη μελέτη παρακολούθησης, το 34% δεν γνώριζε τη θεραπεία τους, το 31% πίστευε ότι έλαβε θεραπεία με τεστοστερόνη και το 36% πίστευε ότι έλαβε θεραπεία με εικονικό φάρμακο.
Μετά τη μελέτη, το 4,5% των ανδρών συνέχισε να χρησιμοποιεί θεραπεία με τεστοστερόνη που συνταγογραφήθηκε από πάροχο που δεν συμμετείχε στη μελέτη. Η θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης συνταγογραφήθηκε σε υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των ανδρών στους οποίους είχε χορηγηθεί τυχαία ενδεκανοϊκή τεστοστερόνη στη μελέτη σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (6% έναντι 2,8%· P = 0,03).
Η επιβεβαίωση της εξάρτησης από ανδρογόνα σε έναν μικρό αλλά στατιστικά σημαντικό αριθμό ανδρών που έλαβαν τεστοστερόνη ήταν σημαντική και δεν ήταν ευρέως αναμενόμενη στο επικρατέστερο περιβάλλον όπου η τεστοστερόνη υπερσυνταγογραφείται μαζικά συχνά χωρίς να υπάρχουν οι κατάλληλες ενδείξεις.
Στην έρευνα παρακολούθησης, δεν υπήρχαν διαφορές στις αυτοαναφερόμενες διαγνώσεις διαβήτη, στις φαρμακευτικές θεραπείες για τον διαβήτη, στη νόσο του προστάτη ή στην καρδιαγγειακή νόσο μεταξύ των ομάδων τεστοστερόνης και εικονικού φαρμάκου. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, η ομάδα της τεστοστερόνης είχε υψηλότερο ποσοστό συμμετεχόντων που διαγνώστηκαν με άπνοια ύπνου σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Ωστόσο, οι διαγνώσεις υπνικής άπνοιας ήταν παρόμοιες μεταξύ των δύο ομάδων στην έρευνα παρακολούθησης. Οι πορείες του βάρους σώματος και οι προσπάθειες απώλειας βάρους κατά την περίοδο παρακολούθησης ήταν παρόμοιες μεταξύ των δύο ομάδων.
Ασφαλώς χρειάζεται μελλοντική έρευνα για να κατανοηθεί καλύτερα ο μηχανισμός με τον οποίο η τεστοστερόνη μειώνει τις τιμές της δοκιμασίας ανοχής γλυκόζης από το στόμα, αλλά όχι την HbA1c, καθώς θα μπορούσε να βοηθήσει στον εντοπισμό ενός μοριακού μηχανισμού για τη μείωση της υπεργλυκαιμίας.
Βιβλιογραφία
Handelsman DJ, et al. Long-term Outcomes of Testosterone Treatment in Men: A T4DM Postrandomization Observational Follow-up Study Get access Arrow. J Clin Endocrinol Metab. 2023;doi:10.1210/clinem/dgad485
