Μπορεί να είναι δύσκολο να το αντιμετωπίσουν οι γιατροί πρωτοβάθμιας περίθαλψης, αλλά είναι σε μοναδική θέση να παρέχουν την καλύτερη φροντίδα για αυτή την πάθηση.
Τα τελευταία δεδομένα από το CDC αποκάλυψαν ότι το 6,9% των ενηλίκων και το 1,3% των παιδιών στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν βιώσει μακροχρόνιο (long) COVID-19, μια κατάσταση κατά την οποία τα συμπτώματα του COVID-19 παραμένουν πέραν των 3 εβδομάδων, αφού η οξεία φάση της λοίμωξης έχει περάσει. Προηγούμενες μελέτες έχει δείξει ότι, μετά την ανάρρωση από την οξεία φάση της νόσου, το long COVID μπορεί να επιμείνει έως και 2 χρόνια.
Οι μηχανισμοί που κρύβονται πίσω από το μακροχρόνιο COVID παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστοι, αλλά οι ερευνητές εντόπισαν συμπτώματα σε μια παρατεταμένη λοίμωξη από τον ιό SARS-CoV-2 στο έντερο, που μειώνει τα επίπεδα σεροτονίνης του ασθενούς.
Παρόλο που η πανδημία του COVID-19 υποχωρεί, πολλοί γιατροί εξακολουθούν να βλέπουν ασθενείς να αγωνίζονται με συμπτώματα που σχετίζονται με τον ιό SARS-CoV-2. Εκατομμύρια ασθενείς εξακολουθούν να υποφέρουν από τη μυστηριώδη και μερικές φορές εξουθενωτική κατάσταση του μακροχρόνιου COVID.
Ποια είναι τα συμπτώματα
Το μακροχρόνιο COVID παρουσιάζεται με ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων που μπορεί να επηρεάσουν την καθημερινή ζωή. Προηγούμενη έρευνα έχει δείξει ότι τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, κόπωση και θόλωση του εγκεφάλου, αλλά μπορεί ακόμη να υπάρχουν και άλλα, όπως χρόνιες ζαλάδες, κόπωση, αίσθημα παλμών, πόνος στο στήθος, άγχος, αϋπνία και άλλα.
Υπάρχουν πολλά συμπτώματα που σχετίζονται με την πάθηση αυτή από ιατρικά έως ψυχολογικά όπως επίσης υπάρχουν και πολλές έρευνες που πρέπει να γίνουν ακόμα.
Η μεγάλη ποικιλία και η ασυνεπής φύση των μακροχρόνιων συμπτωμάτων του COVID είναι ένας λόγος κάνει τη διάγνωση και την αντιμετώπιση της πάθησης περίπλοκη. Επειδή τα συμπτώματα είναι τόσο εκτεταμένα, η μακροχρόνια διάγνωση του COVID μπορεί να είναι δύσκολη και μπορεί να είναι δύσκολο να τα διαφοροποιήσουμε από άλλες καταστάσεις ή ασθένειες.
Ωστόσο, καθώς οι γιατροί πρωτοβάθμιας περίθλαψης είναι συχνά η κύρια πηγή φροντίδας για ασθενείς που διαχειρίζονται χρόνιες παθήσεις, είναι σε μοναδική θέση να παρέχουν και να συντονίζουν τη φροντίδα για ευάλωτους ασθενείς με μακροχρόνιο COVID.
Αντιμετώπιση μακροχρόνιου COVID
Η λήψη του εμβολίου για τον COVID-19 παραμένει ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη του COVID-19, καθώς και για την πιθανότητα εμφάνισης μακροχρόνιου COVID-19. Αλλά από τη στιγμή που ο ασθενής έχει ήδη την πάθηση, μπορεί να είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.
Δεν υπάρχει μια ενιαία προσέγγιση για τη θεραπεία του long COVID, αλλά οι οικογενειακοί γιατροί μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των μακροχρόνιων συμπτωμάτων COVID για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής ενός ασθενούς. Θα πρέπει να υπάρχει συνεργασία με τους ασθενείς για να αναπτυχθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης με βάση τα συμπτώματα, τυχόν υπάρχουσες χρόνιες ανάγκες σωματικής και ψυχικής υγείας, τους στόχους θεραπείας και τις ατομικές περιστάσεις.
Θεραπευτικές επιλογές
Επειδή οι άνθρωποι έχουν επηρεαστεί από τον ιό με διαφορετικούς τρόπους και διαφορετικούς βαθμούς, είναι δύσκολο να έχουμε μία ενιαία αποτελεσματική θεραπευτική λύση.
Με τον ίδιο τρόπο που οι άνθρωποι που προσβλήθηκαν από τον COVID παρουσίαζαν από ήπια έως σοβαρά συμπτώματα, οι εκδηλώσεις του μακροχρόνιου COVID παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία. Δεν υπάρχει ένας τύπος φαρμάκου που θεραπεύει όλους τους ανθρώπους, επειδή κάποιος που έχει εγκεφαλική θόλωση θα χρειαστεί κάτι διαφορετικό από κάποιον με αίσθημα κόπωσης ή πονοκεφάλους. Θα είναι επίσης διαφορετικό για κάποιον που ξεκίνησε ασυμπτωματικά όταν είχε για πρώτη φορά COVID, αλλά αργότερα άρχισαν να παρουσιάζονται απροσδόκητες παρενέργειες.
Ωστόσο, ήδη γίνονται προσπάθειες για την έρευνα πιθανών θεραπευτικών επιλογών.
Το περασμένο καλοκαίρι, το NIH ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε κλινικές μελέτες φάσης 2 για την αξιολόγηση τουλάχιστον τεσσάρων πιθανών μακροχρόνιων θεραπειών για τον COVID. Άλλες ανεξάρτητες έρευνες έχουν δείξει ότι οι παρεμβάσεις αποκατάστασης με βάση την άσκηση μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της λειτουργικής ικανότητας σε ασθενείς με μακροχρόνια COVID και ότι το αντιικό nirmatrelvir, το οποίο αποτελεί μέρος του Paxlovid (Pfizer), μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για την πάθηση.
Ο Fung και οι συνεργάτες του δημοσίευσαν μια μελέτη κοόρτης στο JAMA Internal Medicine αξιολογώντας την επίδραση που μπορεί να έχουν το nirmatrelvir και το Lagevrio (molnupiravir, Merck) στον μακροχρόνιο COVID. Η μελέτη, η οποία περιελάμβανε 2 εκατομμύρια ασθενείς ηλικίας τουλάχιστον 65 ετών με COVID-19, αποκάλυψε ότι τα αντιιικά φάρμακα συνδέονταν και τα δύο με μικρές αλλά στατιστικά σημαντικές μειώσεις στη συχνότητα εμφάνισης μακροχρόνιου COVID-19.
Η επιμονή της λοίμωξης SARS-CoV-2 είναι ένας από τους πιθανούς μηχανισμούς στην αιτία του μακροχρόνιου COVID. Δεδομένου ότι το nirmatrelvir και το molnupiravir σταματούν τον πολλαπλασιασμό του ιού, υπάρχει μια σημαντική πιθανότητα να βοηθήσουν στη θεραπεία του μακροχρόνιου COVID. Η πιθανή προστασία από μακροχρόνιο COVID θα μπορούσε να είναι ένας επιπλέον λόγος για να πείσουμε ασθενείς που έχουν τις ενδείξεις για θεραπεία αλλά διστάζουν να την λάβουν.
Έως ότου η έρευνα εδραιώσει έναν τύπο φαρμάκου ως θεραπεία για το μακροχρόνιο COVID, οι γιατροί μπορούν να προτείνουν τεχνικές ή θεραπείες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο σπίτι, όπως η οσφρητική εκπαίδευση για την ανάκτηση της αίσθησης της όσφρησης και της γεύσης ή ασκήσεις αναπνοής για τη βελτίωση της λειτουργίας των πνευμόνων.
Αν οι περισσότεροι ασθενείς βλέπουν σταδιακά βελτίωση στα συμπτώματά τους με την πάροδο του χρόνου, προς το παρόν, η μακροπρόθεσμη πρόγνωση του μακροχρόνιου COVID είναι ασαφής.
Το μακροχρόνιο COVID εξακολουθεί να είναι μια σχετικά νέα κατάσταση και οι ειδικοί εργάζονται για να καταλάβουν περισσότερα σχετικά με το ποιος το βιώνει και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Η συνέχιση της έρευνας για την κατανόηση των αιτιών του μακροχρόνιου COVID και των σχετικών συμπτωμάτων θα καθορίσει εάν είναι δυνατή η θεραπεία, αλλά καθώς μαθαίνουμε περισσότερα, οι γιατροί θα συνεχίσουν να είναι καλύτερα εξοπλισμένοι για να βοηθήσουν τους ασθενείς να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα.
Βιβλιογραφία
Fung KW, et al. Nirmatrelvir and Molnupiravir and Post–COVID-19 Condition in Older Patients. JAMA Intern Med. 2023; doi:10.1001/jamainternmed.2023.5099.
