Φαίνεται ότι η γενετική προδιάθεση μπορεί να εξηγήσει τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ ανθρώπων στην απόκριση στην άσκηση.
Γνωρίζουμε ότι τα επίπεδα άσκησης από μόνα τους δεν εξηγούν πλήρως την τάση ενός ατόμου για παχυσαρκία. Για να διερευνήσουν τη πιθανή γενετική βάση για τουλάχιστον μέρος αυτής της μεταβλητότητας, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τη μέτρηση βημάτων και γενετικά δεδομένα από ένα υπάρχον σύνολο δεδομένων του πληθυσμού των ΗΠΑ. Ο γενετικός κίνδυνος για παχυσαρκία προσδιορίστηκε χρησιμοποιώντας γνωστούς τόπους από προηγούμενη μελέτη συσχέτισης σε όλο το γονιδίωμα για τη δημιουργία τεταρτημορίων πολυγονιδιακής βαθμολογίας κινδύνου (PRS) για 3.100 ενήλικες (διάμεση ηλικία 53 έτη) ευρωπαϊκής καταγωγής που δεν ήταν παχύσαρκοι κατά την έναρξη (διάμεσος δείκτης μάζας σώματος ≈ 24,5 kg/m2).
Οι συμμετέχοντες περπατούσαν κατά μέσο όρο 8.300 βήματα καθημερινά κατά την έναρξη και παρακολουθήθηκαν για 5,4 χρόνια κατά μέσο όρο, κατά τη διάρκεια των οποίων παχυσαρκία αναπτύχθηκε στο 13% αυτών στο χαμηλότερο τεταρτημόριο PRS και στο 43% στο υψηλότερο τεταρτημόριο. Τόσο ο αριθμός βημάτων όσο και το τεταρτημόριο PRS συσχετίστηκαν με τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας. Για παράδειγμα, οι συμμετέχοντες στο 75ο εκατοστημόριο του κινδύνου PRS έπρεπε να περπατούν 2.280 περισσότερα βήματα καθημερινά από τους συμμετέχοντες στο 50ο εκατοστημόριο για να έχουν την ίδια μείωση του σχετικού κινδύνου. Αντίθετα, οι συμμετέχοντες στο 25ο εκατοστημόριο χρειάζονταν να περπατούν 3.660 λιγότερα βήματα καθημερινά από εκείνους στο 50ο εκατοστημόριο για την ίδια μείωση του σχετικού κινδύνου.
Είναι βέβαιο ότι διατροφική πρόσληψη συμβάλλει σημαντικά στην παχυσαρκία κάτι που αυτή η ανάλυση δεν αντιμετωπίζει. Η ανάλυση ενισχύθηκε με τον αποκλεισμό των συμμετεχόντων των οποίων η παχυσαρκία αναπτύχθηκε εντός 6 μηνών από την είσοδο στη μελέτη, γεγονός που μείωσε, αλλά δεν εξάλειψε την πιθανότητα για αντίστροφη αιτιότητα ως εξήγηση. Το γεγονός ότι αυτά τα αποτελέσματα ισχύουν μόνο για ασθενείς ευρωπαϊκής καταγωγής αποτελεί επίσης ένα περιορισμό της μελέτης.
Παρά τους περιορισμούς αυτούς, αυτά τα αποτελέσματα μπορούν να βοηθήσουν τους κλινικούς γιατρούς να εξηγήσουν στους ασθενείς τους γιατί δεν είναι όλα τα βήματα το ίδιο αποτελεσματικά. Ένας ασθενής του οποίου το βάρος αυξάνεται παρά το γεγονός ότι ακολουθεί τη συνήθη σύσταση των 8.000 έως 10.000 βημάτων ημερησίως (και επομένως μπορεί να έχει υψηλό PRS) μπορεί να χρειαστεί να αυξήσει τη δραστηριότητα κατά 3.000 έως 4.000 επιπλέον βήματα καθημερινά.
Βιβλιογραφία
Brittain EL et al. Physical activity and incident obesity across the spectrum of genetic risk for obesity. JAMA Netw Open 2024 Mar; 7:e243821
