Οι νέες οδηγίες από το Αμερικανικό Κολλέγιο Γαστρεντερολογίας προσφέρουν έναν σαφή αλγόριθμο θεραπείας.
Εισαγωγή
Η ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα (ΕοΕ) είναι μια αλλεργική αντίδραση στην οποία ο βλεννογόνος του οισοφάγου αντιδρά σε αλλεργιογόνα όπως τρόφιμα ή γύρη. Τα ηωσινόφιλα είναι ένας φυσιολογικός τύπος λευκών αιμοσφαιρίων που υπάρχουν και στο πεπτικό σύστημα εκτός από το αίμα, αλλά στην ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα πολλαπλασιάζονται υπέρμετρα στον οισοφάγο. Πρόκειται για μια χρόνια ανοσολογική διαταραχή του οισοφάγου στην οποία η ηωσινοφιλική φλεγμονή οδηγεί σε δυσλειτουργία του. Τα μικρά παιδιά παρουσιάζουν δυσκολίες στη σίτιση, έμετο και κοιλιακό άλγος, ενώ τα μεγαλύτερα παιδιά και οι ενήλικες αναπτύσσουν δυσφαγία και ενσφήνωση της τροφής στον οισοφάγο. Οι περισσότεροι ασθενείς με EoE έχουν και άλλες ατοπικές διαταραχές.
Βασικά Σημεία
Η ΕΟΕ διαγιγνώσκεται με ενδοσκοπική βιοψία που δείχνει τουλάχιστον 15 ηωσινόφιλα ανά πεδίο υψηλής ισχύος σε ασθενή με συμπτώματα οισοφαγικής δυσλειτουργίας.
Οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (PPI) υψηλής δόσης είναι αποτελεσματικοί σε περίπου τους μισούς ασθενείς, ανεξάρτητα από την παρουσία ή απουσία γαστροοισοφοαγικής παλινδρόμησης.
Τα τοπικά στεροειδή που λαμβάνονται με κατάποση (κατάποση φλουτικαζόνης από εισπνευστήρες (inhalers), η βουδεσονίδη από αμπούλες που χρησιμοποιούνται για νεφελοποίηση ή το εγκεκριμένο από τον FDA πόσιμο εναιώρημα βουδεσονίδης) έχουν ποσοστά ανταπόκρισης από 60% έως 90%.
Η εμπειρική αποφυγή τροφίμων είναι μια εναλλακτική επιλογή για τους ασθενείς που επιθυμούν να αποφύγουν τα φάρμακα. Η αποτελεσματικότητα της αποφυγής τροφίμων κυμαίνεται από 40% έως 70%. Οι ασθενείς μπορούν να ξεκινήσουν με τη δίαιτα αποφυγής 6 τροφών (εξάλειψη του γάλακτος, του σιταριού, του αυγού, της σόγιας, των φιστικιών και των ξηρών καρπών, των ψαριών και των οστρακοειδών). Αργότερα μπορούν να προσθέσουν κάποιες τροφές ξανά στη διατροφή τους εάν ελέγχεται η EoE. Μια άλλη επιλογή είναι να ξεκινήσουν με την εξάλειψη 1 ή 2 τροφών (π.χ. γάλα, σιτάρι) και να φθάσουν και στις 6 εάν η EoE παραμείνει ανεξέλεγκτη.
Η δερματική εξέταση για τροφικές αλλεργίες ή η σχετική εξέταση αίματος δεν συνιστώνται για τον εντοπισμό των υπεύθυνων τροφών.
Για ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται (ή δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν) φαρμακευτικές ή διαιτητικές θεραπείες, το dupilumab (ένα μονοκλωνικό αντίσωμα κατά της ιντερλευκίνης-4/13) είναι εγκεκριμένο από τον FDA για την EoE, με ποσοστό ύφεσης 60%.
Οι ασθενείς χρειάζονται μακροχρόνια θεραπεία για να παραμείνουν σε ύφεση. Θα πρέπει να παρακολουθούνται για τον έλεγχο των συμπτωμάτων και να λαμβάνουν περιοδικές ενδοσκοπήσεις με βιοψίες (ειδικά σε 2–6 μήνες μετά τις αλλαγές στη θεραπεία). Οι στενώσεις του οισοφάγου ανταποκρίνονται καλά στην ενδοσκοπική διαστολή.
Συμπέρασμα
Οι ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτώματα οισοφαγικής δυσλειτουργίας θα πρέπει να παραπέμπονται για ενδοσκόπηση με βιοψία οισοφάγου. Εάν διαγνωστεί EoE, θα πρέπει να γίνεται κοινή με τον ασθενή λήψη αποφάσεων για την επιλογή μεταξύ διαιτητικής ή φαρμακευτικής θεραπείας μαζί με πιθανή ενδοσκοπική διαστολή. Για τη φαρμακευτική θεραπεία, η σταδιακή προσέγγιση με ένα PPI, με κατάποση στεροειδών και στη συνέχεια με dupilumab μπορεί να προσφέρει ιστολογική ύφεση και ανακούφιση από τα συμπτώματα στους περισσότερους ασθενείς.
Βιβλιογραφία
Dellon ES et al. ACG Clinical Guideline: Diagnosis and management of eosinophilic esophagitis. Am J Gastroenterol 2025 Jan; 120:31.
