Αντικειμενική εγκεφαλική βλάβη και σχετιζόμενη με τον ιό γνωστική εξασθένηση παρατηρήθηκαν έως και 1 χρόνο μετά τη νόσηση με SARS-CoV-2.
Μερικοί ασθενείς με λοίμωξη COVID-19 αναπτύσσουν εγκεφαλίτιδα και σχετιζόμενα γνωστικά ελλείμματα. Επιπλέον, ακόμη και μεταξύ ορισμένων ατόμων με ήπια νόσηση COVID-19, έχει αναφερθεί υπολειπόμενη εγκεφαλική βλάβη: Η μαγνητική τομογραφία (MRI) πριν και μετά την COVID-19 έδειξε απώλεια φαιάς ουσίας που δεν παρατηρήθηκε σε ασθενείς-μάρτυρες που δεν είχαν COVID-19. ελλείμματα που διήρκεσαν τουλάχιστον 1 χρόνο μετά την οξεία νόσηση.
Σε μια πολυϊδρυματική μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι ερευνητές παρακολούθησαν 351 άτομα που είχαν νοσηλευτεί για λοίμωξη από COVID-19 (με ή χωρίς νευρολογικά ευρήματα) και 3.000 ταιριαστούς μάρτυρες που δεν είχαν COVID-19. Όλοι οι ασθενείς αξιολογήθηκαν με μαγνητική τομογραφία, υποκειμενικές αναφορές γνωστικής λειτουργίας, επίσημες γνωστικές εξετάσεις και δείκτες ορού τραυματισμού νευρώνων και αστροκυττάρων.
Σε σύγκριση με τους μάρτυρες, οι ασθενείς μετά τη νόσο COVID-19 ήταν πιο πιθανό να έχουν σφαιρικά γνωστικά ελλείμματα (υποκειμενικά και αντικειμενικά), μειωμένους όγκους σε αρκετές περιοχές του εγκεφάλου και πολλαπλούς δείκτες ορού νευρωνικής βλάβης και αστροκυττάρων. Ο κίνδυνος για γνωστικές επακόλουθες διαταραχές ήταν μεγαλύτερος σε ασθενείς με πιο σοβαρές αρχικές λοιμώξεις, ψυχιατρικά συμπτώματα και εγκεφαλοπάθεια κατά τη διάρκεια του οξέος COVID-19. Ενθαρρυντικά, η διαχρονική παρακολούθηση σε 106 ασθενείς αποκάλυψε μια τάση προς ανάκαμψη.
Σαφώς, υπάρχει κάποιος κίνδυνος για συνεχιζόμενη αντικειμενική εγκεφαλική βλάβη και σχετιζόμενη γνωστική εξασθένηση σε άτομα που νόσησαν από SARS-CoV-2, με μεγαλύτερο κίνδυνο για εκείνους που ανέπτυξαν πιο σοβαρή νόσο COVID-19. Το πόσο διαρκή είναι αυτά τα ελλείμματα και εάν κάποια θεραπεία μπορεί να επιβραδύνει ή να αναστρέψει αυτά τα ελλείμματα, παραμένει ασαφές.
Βιβλιογραφία
Wood GK et al. Posthospitalization COVID-19 cognitive deficits at 1 year are global and associated with elevated brain injury markers and gray matter volume reduction. Nat Med 2025 Jan; 31:245.
Douaud G et al. SARS-CoV-2 is associated with changes in brain structure in UK Biobank. Nature 2022 Apr 28; 604:697.
Gollub RL. Brain changes after COVID revealed by imaging. Nature 2022 Apr 28; 604:633.
Hampshire A et al. Cognition and memory after Covid-19 in a large community sample. N Engl J Med 2024 Feb 29; 390:806.
